Dzięki prywatnym ofiarodawcom zbiory Książnicy wzbogaciły się w ostatnich latach o unikalne pamiątki związane z maturami w niemieckim gimnazjum w Cieszynie. Są to, pochodzące z lat 1881 i 1884, elegancko oprawione albumiki z wklejonymi fotografiami, wykonanymi w atelier Richarda Jastrzembskiego. Każdy z nich zawiera portrety wszystkich abiturientów z danego rocznika...
„Z rzeczy świata tego zostaną tylko dwie: poezja i dobroć… i nic…” – w dwustulecie urodzin Cypriana Kamila Norwida (1821-1883)
Cyprian Kamil Norwid urodził się w 24 września 1821 r. w miejscowości Laskowo-Głuchy na Mazowszu. Jego rodzice: Jan Norwid i Ludwika z domu Zdzieborska wywodzili się z rodzin szlacheckich. Wcześnie osierocony przez rodziców młodość spędził w Warszawie, gdzie uczęszczał do gimnazjum, a następnie podjął naukę w prywatnej szkole malarskiej. Jego...
Najstarsze edycje „Cithara sanctorum” Jerzego Trzanowskiego w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej
Od 12 do 26 września 2021 r. odbywa w Cieszynie i Bielsku-Białej festiwal muzyczny „Cithara Sanctorum Silesia”. Tytuł ten nawiązuje do zbioru pieśni religijnych „Cithara sanctorum” autorstwa pochodzącego z Cieszyna duchownego ewangelickiego Jerzego Trzanowskiego (1592-1637), który odegrał ogromną rolę w środowisku ewangelickim, przyczyniając się do pogłębiania i przetrwania wiary ewangelickiej...
O Śląskim Beskidzie
Przed dziewięćdziesięciu laty (1931) ukazał się rocznik czasopisma „Wierchy” poświęcony w większości Beskidowi Śląskiemu. Inicjatorem tej akcji był Kazimierz Sosnowski, jeden z najwybitniejszych propagatorów turystki pieszej i Beskidów. Kazimierz Sosnowski był założycielem schronisk turystycznych oraz twórcą szlaków turystycznych. W 1914 r. wydał jeden z pierwszych przewodników po Beskidach: „Przewodnik po...
Dzieła Justusa Lipsiusa – największego renesansowego znawcy antycznej wojskowości
W księgozbiorze Józefa Ignacego Kraszewskiego znajduje się zbiorcze wydanie najważniejszych nowożytnych opracowań z dziedziny historii wojskowości autorstwa Justusa Lipsiusa – wybitnego flamandzkiego humanisty, prawnika, historyka, filozofa i filologa tworzącego w XVI stuleciu. Prezentowana w tym miejscu belgijska edycja dzieł Lipsiusa, zawierająca wszystkie najistotniejsze prace dotyczące dziejów starożytnej sztuki wojennej, ukazywała...
Wykład VI: Kartezjusz – racjonalizm i narodziny nowoczesności
Zachęcamy Państwa do zapoznania się z nowym zestawem materiałów edukacyjnych związanych z problematyką omawianą podczas szóstego wykładu Akademii Filozoficznej, który poświęcony był dyskusji nad podstawami systemu filozoficznego „ojca nowożytnej filozofii” – Kartezjusza. Z chwilą, gdy René Descartes przesłał najwybitniejszym uczonym ówczesnej Europy rękopis swego głównego dzieła zatytułowanego Medytacje o pierwszej...
“Ślązacy! Wybiła godzina, w której Polska potrzebuje ofiarnej pomocy i najwyższego wysiłku wszystkich swoich synów”
Kiedy 10 lipca 1920 r. na Konferencji w Spa premier Władysław Grabski za cenę wysłania do Polski misji dyplomatycznej Ententy i pomoc materiałową dla armii polskiej zgodził się na przekazanie sprawy Śląska Cieszyńskiego do rozstrzygnięcia przez Konferencję Ambasadorów, wydarzenia związane z toczącą się wojną polsko-bolszewicką nałożyły się na decydujące momenty...
„Śląski Tetmajer” i jego „Śpiący rycerze”
Jan Łysek (1887-1915), bo to o nim mowa, urodził się w Jaworzynce w rodzinie góralskiej. Po ukończeniu tzw. paralelek polskich przy seminarium nauczycielskim w Cieszynie pracował jako nauczyciel między innymi w Suchej Średniej i Jaworzu, gdzie pełnił funkcję kierownika szkoły. Był jednym z pierwszych na Śląsku Cieszyńskim inicjatorów stworzenia skautingu...
Emil czyli o wychowaniu – najważniejszy nowożytny traktat pedagogiczny w zbiorach ks. Leopolda Jana Szersznika
W bogatej i wyjątkowo reprezentatywnej kolekcji dzieł oświeceniowych zgromadzonych przez ks. Leopolda Jana Szersznika niewątpliwie jedną z najcenniejszych pozycji stanowi amsterdamskie wydanie przełomowego traktatu pedagogicznego autorstwa Jeana-Jacquesa Rousseau o tytule Émile ou de l'éducation (Emil czyli o wychowaniu), które ukazało się w 1762 r., a więc w roku jego ogłoszenia...
„Rozważania…” Monteskiusza – najważniejsze dzieło historiograficzne epoki oświecenia i jego pierwsze polskie tłumaczenie
W starodrucznej kolekcji dzieł historiograficznych biblioteki Czytelni Ludowej znajduje się pochodzące z końca XVIII stulecia wydanie najważniejszej pracy historycznej doby francuskiego Oświecenia wraz z jej najwcześniejszym całościowym przekładem na język polski. Mowa tu o słynnej dwutomowej rozprawie Monteskiusza zatytułowanej Considérations sur les causes de la grandeur des Romains, et leur...