Pierre Gassendi – zapomniany reformator filozofii nowożytnej

W bogatej kolekcji druków filozoficznych zgromadzonej przez ks. Leopolda Jana Szersznika znajduje się holenderska edycja dzieła „Diquisitio metaphysica seu dubitationes et instantiae adversus Renati Cartesii Metaphysicam et Responsa” („Badania metafizyczne lub wątpliwości i zarzuty wobec metafizyki Kartezjusza wraz z odpowiedziami”) autorstwa Pierre’a Gassendiego – jednego z najwybitniejszych filozofów XVII stulecia....

„Kalendarz ten nie jest pospolitą spekulacją księgarską, lecz rzeczą zarównie piękną jak pożyteczną”

Przed 165 laty, w 1857 r. Cieszyniacy otrzymali do dyspozycji swój pierwszy lokalny kalendarz książkowy – „Kalendarz Cieszyński na rok zwyczajny 1857 dla katolików i ewangielików”, który zapoczątkował bogatą i kultywowaną w regionie do dziś tradycję tego typu periodyków. Najstarsze roczniki tego „Kalendarza Cieszyńskiego” zbudowane były według stałego schematu. Rozpoczynały...

„O sztuce wojskowej” – główne dzieło Wegecjusza w zbiorach książnicy Cieszyńskiej

W księgozbiorze ks. Leopolda Jana Szersznika znajduje się renesansowe wydanie jedynego zachowanego w całości do dnia dzisiejszego podręcznika wojskowości rzymskiej autorstwa Wegecjusza. Omawiana edycja ukazała się w renomowanym domu wydawniczym rodziny Plantinów w Lejdzie (Lugduni Batavorum) w 1592 roku. Flavius Vegetius Renanus, znany szerzej po prostu jako Wegecjusz, był pisarzem...

Cieszyńscy maturzyści przed półtora wiekiem

Dzięki prywatnym ofiarodawcom zbiory Książnicy wzbogaciły się w ostatnich latach o unikalne pamiątki związane z maturami w niemieckim gimnazjum w Cieszynie. Są to, pochodzące z lat 1881 i 1884, elegancko oprawione albumiki z wklejonymi fotografiami, wykonanymi w atelier Richarda Jastrzembskiego. Każdy z nich zawiera portrety wszystkich abiturientów z danego rocznika...

„Z rzeczy świata tego zostaną tylko dwie: poezja i dobroć… i nic…” – w dwustulecie urodzin Cypriana Kamila Norwida (1821-1883)

Cyprian Kamil Norwid urodził się w 24 września 1821 r. w miejscowości Laskowo-Głuchy na Mazowszu. Jego rodzice: Jan Norwid i Ludwika z domu Zdzieborska wywodzili się z rodzin szlacheckich. Wcześnie osierocony przez rodziców młodość spędził w Warszawie, gdzie uczęszczał do gimnazjum, a następnie podjął naukę w prywatnej szkole malarskiej. Jego...

Najstarsze edycje „Cithara sanctorum” Jerzego Trzanowskiego w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej

Od 12 do 26 września 2021 r. odbywa w Cieszynie i Bielsku-Białej festiwal muzyczny „Cithara Sanctorum Silesia”. Tytuł ten nawiązuje do zbioru pieśni religijnych „Cithara sanctorum” autorstwa pochodzącego z Cieszyna duchownego ewangelickiego Jerzego Trzanowskiego (1592-1637), który odegrał ogromną rolę w środowisku ewangelickim, przyczyniając się do pogłębiania i przetrwania wiary ewangelickiej...

O Śląskim Beskidzie

Przed dziewięćdziesięciu laty (1931) ukazał się rocznik czasopisma „Wierchy” poświęcony w większości Beskidowi Śląskiemu. Inicjatorem tej akcji był Kazimierz Sosnowski, jeden z najwybitniejszych propagatorów turystki pieszej i Beskidów. Kazimierz Sosnowski był założycielem schronisk turystycznych oraz twórcą szlaków turystycznych. W 1914 r. wydał jeden z pierwszych przewodników po Beskidach: „Przewodnik po...

Dzieła Justusa Lipsiusa – największego renesansowego znawcy antycznej wojskowości

W księgozbiorze Józefa Ignacego Kraszewskiego znajduje się zbiorcze wydanie najważniejszych nowożytnych opracowań z dziedziny historii wojskowości autorstwa Justusa Lipsiusa – wybitnego flamandzkiego humanisty, prawnika, historyka, filozofa i filologa tworzącego w XVI stuleciu. Prezentowana w tym miejscu belgijska edycja dzieł Lipsiusa, zawierająca wszystkie najistotniejsze prace dotyczące dziejów starożytnej sztuki wojennej, ukazywała...

Wykład VI: Kartezjusz – racjonalizm i narodziny nowoczesności

Zachęcamy Państwa do zapoznania się z nowym zestawem materiałów edukacyjnych związanych z problematyką omawianą podczas szóstego wykładu Akademii Filozoficznej, który poświęcony był dyskusji nad podstawami systemu filozoficznego „ojca nowożytnej filozofii” – Kartezjusza. Z chwilą, gdy René Descartes przesłał najwybitniejszym uczonym ówczesnej Europy rękopis swego głównego dzieła zatytułowanego Medytacje o pierwszej...

“Ślązacy! Wybiła godzina, w której Polska potrzebuje ofiarnej pomocy i najwyższego wysiłku wszystkich swoich synów”

Kiedy 10 lipca 1920 r. na Konferencji w Spa premier Władysław Grabski za cenę wysłania do Polski misji dyplomatycznej Ententy i pomoc materiałową dla armii polskiej zgodził się na przekazanie sprawy Śląska Cieszyńskiego do rozstrzygnięcia przez Konferencję Ambasadorów, wydarzenia związane z toczącą się wojną polsko-bolszewicką nałożyły się na decydujące momenty...