W 2010 r. mija sto lat od oddania do użytku siedziby cieszyńskiego teatru. Z tej okazji Książnica Cieszyńska zaprasza do obejrzenia wystawy „Cieszyn teatralny”, na której zaprezentowano afisze, plakaty, programy teatralne, teksty dramatów, i inne pamiątki dokumentujące tradycje teatralne miasta od czasów najdawniejszych po współczesność. Magię teatru pozwolą zwiedzającym odczuć rekwizyty udostępnione dzięki uprzejmości dyrekcji Teatru w Czeskim Cieszynie, Muzeum Śląska Cieszyńskiego oraz Cieszyńskiego Studia Teatralnego. Ekspozycja, która otwarta została w piątek, 24 września 2010 r. w Galerii Książnicy Cieszyńskiej, czynna będzie do 29 stycznia 2011 r. Zwiedzać można ją we wtorki, środy, czwartki i piątki w godz. 8.00-18.00 oraz w soboty w godz. 9.00-15.00.
Przedstawienia teatralne odbywały się w Cieszynie już w XVII w. Wystawiano je w różnych językach i w kilku lokalach. Najstarsze spektakle były dziełem uczniów i nauczycieli tutejszego gimnazjum jezuickiego. Miały tematykę religijną i wystawiane były po łacinie. Scenę budowano zwykle na środku cieszyńskiego rynku. Niedaleko, na tyłach ratusza w 1726 r. powstała sala redutowa, w której działał Teatr Miejski (Stadt Theater), głównie sprowadzający spektakle z większych ośrodków, takich jak Opawa czy Wiedeń. Był to teatr niemiecki, który w tej sali działał aż do początku XX w.
Od połowy XIX w., w okresie kształtowania się nowoczesnej świadomości narodowej, powstające na Śląsku Cieszyńskim narodowe stowarzyszenia kulturalno-oświatowe rozwijały między innymi działalność teatralną. Pierwsze polskie amatorskie przedstawienia teatralne wystawiono wspólnie z amatorskim teatrem niemieckim w 1853 r. w sali redutowej ratusza. Założona w 1861 r. Czytelnia Ludowa urządzała spektakle kolejno w hotelu „Pod Lwem” na rogu Rynku i ul. Niemieckiej (dziś Mennicza), w domu Hudeczka przy ul. Niemieckiej nr 3, a następnie w hotelu „Pod Złotym Wołem”. Od 1901 r. przedstawienia amatorskie, nie tylko polskie, ale także czeskie, odbywały się w nowo powstałym Domu Narodowym. Oddany do użytku w 1910 r. nowy gmach teatru został otwarty pod szyldem Teatru Niemieckiego i taki wyłącznie charakter miał przez pierwsze lata istnienia. Dopiero po 1918 r., już w Rzeczypospolitej, udostępniał swoje wnętrza również imprezom polskim.
Po II wojnie światowej życie teatralne Cieszyna uległo poważnym zmianom. W Czeskim Cieszynie powstał w 1945 r. zawodowy teatr pod nazwą Těšínské divadlo, dysponujący własnym zespołem, najpierw czeskim, do którego w 1951 r. dołączył zespół polski. Ten ostatni, działający pod nazwą Scena Polska, jest jedynym polskim teatrem zawodowym poza granicami Polski. W 1948 r. powstał Teatr Lalek „Bajka”, przez wiele lat działający pod egidą PZKO, obecnie stanowiący obok Sceny Polskiej drugą polską część Teatru czeskocieszyńskiego.
Po polskiej stronie granicy, w stuletnim budynku Teatru, po wojnie nazwanym imieniem Adama Mickiewicza, działa dziś teatr impresaryjny, wprawdzie bez własnego zespołu, ale z sukcesem prezentujący spektakle i imprezy, sprowadzane z innych ośrodków. Najmłodszym cieszyńskim teatrem jest założone przez Bogusława Słupczyńskiego w 2000 r. Cieszyńskie Studio Teatralne, grupa wpisująca się w nurt współczesnego teatru alternatywnego. Pomimo trudnych warunków działania, braku stałego lokalu, grupa ma już na swoim koncie sporo sukcesów i nagród na festiwalach teatralnych. Do tradycji teatralnych Cieszyna po 1989 r. włączone zostały festiwale teatralne, swoją renomą wykraczające poza granice regionu.
