Cieszyński “Sprawiedliwy wśród narodów świata”

W piątek 28 grudnia 2018 r. o godz. 17.00 Książnica Cieszyńska zaprasza na ostatnie w tym roku spotkanie z cyklu „Cymelia i osobliwości w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej”. Tym razem zostanie ono poświęcone jednemu z przedstawicieli rodu Michejdów – rodu zasłużonego nie tylko dla Śląska Cieszyńskiego.

Dyplom medalu Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata nadanego pośmiertnie Kornelowi Michejdzie w 1992 r. oraz zaproszenie Ambasady Izraela w Warszawie na uroczystość wręczenia medalu dla syna Andrzeja Michejdy

Kornel Michejda, bo o nim mowa, lekarz, profesor chirurgii i rektor Akademii Medycznej urodził się 26 X 1887 r. w Bystrzycy. Najstarsze dokumenty dotyczące rodziny Michejdów wymieniają Jana, który w 1794 r. za 100 florenów kupił gospodarstwo rolne w Olbrachcicach. Była to tzw. „starzykówka” – duży budynek murowany oraz zabudowania z cegły, kryte dachówką stajnie, obora i stodoła. Wnuk Jana, a dziad Kornela, Franciszek był chłopem pańszczyźnianym w majątku hrabiego Larischa, w 1848 r. uczestniczył w delegacji do cesarza Franciszka Józefa w sprawie zniesienia pańszczyzny. Ojciec Kornela, Karol Michejda przez 45 lat był pastorem w Bystrzycy. Młody Kornel po ukończeniu cieszyńskiego gimnazjum podjął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, które ukończył w 1911 r. W 1922 r. został profesorem chirurgii i kierownikiem kliniki Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, którą stworzył praktycznie od podstaw. Jego specjalizacją była chirurgia przewodu pokarmowego, aczkolwiek spektrum jego zainteresowań medycznych było dużo większe (napisał ponad 80 publikacji, m.in. z zakresu urologii, onkologii czy metod znieczulenia operacyjnego). W czasie II wojny światowej działał w konspiracji, m.in. ukrywał Żydów. Jego letniskowy dom nad jeziorem Gulbińskim niedaleko Wilna stał się miejscem schronienia dla żydowskich przyjaciół – profesorów Ignacego Abramowicza i Michała Reichera. Zamieszkali oni tam wraz z kilkoma siostrami nazaretankami w czerwcu 1941 r.  Siostry opiekowały się profesorami, a swoją obecnością stwarzały alibi dla częstych transportów żywności. Za tę działalność w 1992 r. nadano Kornelowi Michejdzie pośmiertnie medal „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”. Po wojnie był kierownikiem II Katedry Chirurgii w Krakowie, a w latach 1950-1953 pełnił funkcję rektora krakowskiej Akademii Medycznej. Był m.in. prezesem Towarzystwa Chirurgów Polskich oraz redaktorem Polskiego Przeglądu Chirurgicznego. Zmarł 5.XI.1960 r. w Krakowie, pochowany został na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie.

Podczas prezentacji Halina Morawiec przedstawi część bogatej spuścizny Profesora, którą Książnicy Cieszyńskiej podarował jego syn Andrzej Michejda – począwszy od zaświadczenia o szczepieniu małego Kornela przeciwko ospie z 1891 r., przez liczną korespondencję (m.in. z wojewodą Michałem Grażyńskim w sprawie objęcia stanowiska dyrektora cieszyńskiego Szpitala Śląskiego), dorobek naukowy, po wspomnienia spisane pod koniec życia. Dowiemy się m.in., w jakich okolicznościach Kornel Michejda wraz z żoną uratował Cieszyńskie od epidemii ospy, o ogromnym sukcesie jaki wydarzył się w klinice Profesora w Wilnie, dzięki któremu chory odzyskał mowę, a o którym rozpisywała się ówczesna prasa. Z bogatej spuścizny wyłania się postać nie tylko światowej sławy chirurga i naukowca, ale także, a może przede wszystkim skromnego, empatycznego i uczciwego człowieka. Przez całe życie, mimo iż stosunkowo szybko opuścił rodzinną ziemię cieszyńską, żył jej problemami, by na koniec w niej spocząć. Swoje wspomnienia zakończył słowami: „Z twardej bowiem pochodzę ziemi, twardymi rękami polskiego ludu użyźnionej. I w tej śląskiej ziemi, przy szumie Olzy, pragnę spocząć na zawsze”.