Czynnik polski w stosunkach czesko-słowackich 1918-1948

W dniach 19-21 października 2010 r. w Książnicy Cieszyńskiej odbyło się 33. posiedzenie Czesko-Słowackiej Komisji Historyków, która po raz pierwszy w swojej historii zebrała się poza granicami krajów członkowskich.

Celem Komisji, która powstała już dwa lata po rozpadzie Czechosłowacji i skupia reprezentantów słowackich i czeskich ośrodków akademickich, jest inspirowanie badań nad dziejami stosunków czesko-słowackich, wspieranie rozwoju bohemistyki i słowacystyki na uczelniach w obu krajach, a także organizowanie wymiany doświadczeń pomiędzy nauczycielami historii z Czech i Słowacji. Co roku Komisja wydaje „Česko-slovenskou historickou ročenku”, w której prezentowany jest jej dorobek.

Wybór Cieszyna na miejsce spotkania stanowi konsekwencję przyjęcia przez kierownictwo Komisji tematyki najbliższego posiedzenia, które poświęcone zostało znaczeniu czynnika polskiego w historii wzajemnych czesko-słowackich relacji, w tym również kwestii cieszyńskiej.

Na potrzebę zajęcia się tym problemem uwagę Komisji zwrócili współpracujący z nią cieszyńscy historycy, dr Krzysztof Nowak i dr Józef Szymeczek, którzy zaprosili czeskich i słowackich badaczy do Cieszyna. Za ich też sprawą wśród organizatorów posiedzenia obok Książnicy Cieszyńskiej znalazły się Kongres Polaków w Republice Czeskiej, cieszyński Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego.

Ważnym punktem trzydniowego, w znacznej części zamkniętego dla publiczności posiedzenia było seminarium zatytułowane „Czynnik polski w stosunkach czesko-słowackich 1918-1945”, które odbyło się w środę, 20 października 2010 r. w Sali Konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej. W trakcie seminarium, otwartego dla wszystkich zainteresowanych, zaprezentowanych zostało siedem referatów. Oto jego szczegółowy program:

10.00 – Rozpoczęcie
10.30 – Robert Kvaček (Filozofická fakulta KU Praha): Československo a Polsko 1918-1939: stýkání a potýkání
11.20 – Miroslav Michela (Historický ústav SAV Bratislava): Slovenská otázka medzi Budapešťou a Varšavou (1918-1920)
12.10 – Krzysztof Nowak (Uniwersytet Śląski Katowice), Józef Szymeczek (Kongres Polaków w RC, Uniwersytet Ostrawski): Śląsk Cieszyński w stosunkach czesko-słowackich
13.00 – Przerwa
14.00 – Mateusz Gniazdowski (Ośrodek Studiów Wschodnich Warszawa): Słowacki autonomizm w polityce polskiej w latach trzydziestych
14.50 – Dušan Segeš (Historický ústav SAV Bratislava): Poglądy polskiej emigracji na stosunki między Czechami a Słowakami w latach II wojny światowej
15.40 – Przerwa
16.00 – Jiří Friedl (Historický ústav AV ČR Praha): Slovenský faktor v československo-polských vztazích 1945-1949
16.50 – Matej Andráš (Bratislava): Zo spomienok československého konzula v Katoviciach (1947-1950)
18.00 – Podsumowanie seminarium