Książnica Cieszyńska zaprasza w piątek 27 sierpnia o godz. 17:00 na kolejne spotkanie z cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej”, które poświęcone zostanie przedstawieniu wydanego w Antwerpii w 1605 r. dzieła „Poliorceticon Sive de Machinis, Tormentis, Telis, Libri Quinque Ad Historiarum Lucem” autorstwa Justusa Lipsiusa, flamandzkiego filozofa, historyka i filologa klasycznego, nazwanego przez podziwiającego go Michela de Montaigne jednym z najbardziej uczonych ludzi swoich czasów. Prezentację, pozostającą w korelacji do czynnej aktualnie w galerii Książnicy Cieszyńskiej wystawy „Ars belli – sztuka wojny”, przedstawi współautorka ekspozycji dr Aleksandra Golik-Prus.
Teatr wojny to poza przemieszczaniem się wojsk między bitwami jeszcze dodatkowo sztuka zdobywania miast. W trakcie działań oblężniczych obok bezpośrednich szturmów, wykorzystywano też machiny balistyczne. Poza tym do burzenia obiektów obronnych służyły tarany i wieże oblężnicze, wyposażone w pomosty ze specjalnymi hakami, które opuszczano na mury, aby w ten sposób dostać się do miasta. Do bezpośredniego wtargnięcia na mury obronne wykorzystywano także przeróżne systemy skomplikowanych nieraz drabin i haków. Doskonałe opracowanie tego tematu znaleźć można właśnie w dziele Iustusa Lipsiusa.
Urodzony jako katolik w 1547 r. w małym miasteczku Overijse, Lipsius najpierw uczył się w Brukseli i Ath, potem u jezuitów w Kolonii. Na uniwersytecie w Louvain w 1564 r. rozpoczął studia prawnicze, uczęszczając także na kursy łaciny w Collegium Trilingue. Wśród jego kolegów znaleźli się: Ludovicus Carrio, Janus Dousa, Martin-Antonio Del Río, Andreas Schott. Lipsius zajmował się już wtedy poprawą i krytyczną analizą tekstów łacińskich, zwłaszcza Cycerona, Propertiusa i Varrona. Dzięki temu w 1566 r. zebrał trzy księgi „Variae lectiones”. Jego długa podróż akademicka do Włoch zakończyła się w Rzymie, gdzie został prywatnym sekretarzem kardynała Granvelle. Po podróży do Rzymu, gdzie mógł zbadać starożytne zabytki i zapoznać się z unikalnymi rękopisami w Bibliotece Watykańskiej i innych dobrze zaopatrzonych bibliotekach prywatnych (1568-1570), wrócił do Lowanium, aby kontynuować studia prawnicze. Wiosną 1572 r. przeniósł się do Wiednia, gdzie został wprowadzony do środowiska humanistycznego na dworze Maksymiliana, w październiku zaś objął katedrę historii na Uniwersytecie Luterańskim w Jenie. W okresie od 1578 do 1591 wykładał na Kalwińskim Uniwersytecie w Leiden, tworząc tu swoje najważniejsze prace, a wśród nich: „De Constantia” i „Politica”. Problemy związane z publikacją tego ostatniego dzieła skłoniły Lipsiusa do powrotu do katolickich południowych Niderlandów, gdzie w Louvain przyjął katedrę historii na uniwersytecie i katedrę łaciny w Collegium Trilingue. W tym ostatnim okresie swojego życia przygotował wydanie Seneki i traktatów o doktrynach stoickich i fizyce oraz opublikował m. in. dzieła o armii rzymskiej „De militia Romana libri quinque” w 1595 r. oraz o rzymskich fortyfikacjach i uzbrojeniu „Poliorceticon sive de machinis, tormentis, telis libri quinque” w 1596 r.
Pozostający w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej egzemplarz dzieła Lipsiusa „Poliorceticon”, współoprawny z „De militia Romana” zwraca uwagę nie tylko ze względu na treść, ale i piękną oprawę, wykonaną z białej, tłoczonej skóry z metalowymi okuciami na rogach oraz tłoczonym superekslibrisem biskupa Jana Andrzeja Próchnickiego.
