W godzinach popołudniowych 1 września 1939 r., gdy tylko wojsko polskie opuściło Cieszyn, lecz jeszcze nim wkroczyły doń oddziały Wehrmachtu, grupa miejscowych hitlerowców przystąpiła już do niszczenia polskich pomników. Jako jeden z pierwszych, około godz. 16.00 został zburzony pomnik śląskich legionistów, stojący u stóp Góry Zamkowej. Polscy mieszkańcy miasta mogli jedynie ze smutkiem patrzeć, jak z jego szczytu zrzucona została statua Ślązaczki. Ze zdziwieniem spostrzeżono, iż dzieła zniszczenia dokonali m.in. bracia Otto i Walter Silvestrowie, którzy do niedawna tak aktywnie działali w cieszyńskim harcerstwie; nie było już wątpliwości – należeli do hitlerowskiej piątej kolumny…
Wydarzenie to były znaczącym symbolem, zapowiadającym mieszkańcom Cieszyna ciężkie czasy niemieckiej okupacji. Współczesnym czasy te przypomniała gra miejska zorganizowana przez Książnicę Cieszyńską podczas tegorocznych „Skarbów z cieszyńskiej Trówły”. Jej scenariusz koncentrował się wokół losów ludzi, którzy, narażając życie, przeciwstawili się polityce władz hitlerowskich, zmierzającej do zatarcia wielokulturowego oblicza Śląska Cieszyńskiego i unicestwienia wszelkich śladów polskości na włączonej do III Rzeszy ziemi. Gra przypomniała bohaterów, którzy podejmowali próby ocalenia tworzonych i gromadzonych przez pokolenia tutejszych Polaków dóbr kultury oraz niesienia pomocy zagrożonym współobywatelom.
W niedzielę 30 września 2012 r. uczestnicy gry wyruszyli „śladem bohaterów”, poznając niezwykłe oblicze Cieszyna z czasów II wojny światowej. Każdy z zespołów, kierując się lapidarnymi instrukcjami oraz wydaną ok. 1940 r. i opatrzoną niemieckimi nazwami ulic i urzędów mapą, przemierzał miasto, kierując się ku wyznaczonym punktom. Od napotkanych po drodze osób mógł pozyskać informacje niezbędne, by przetrwać w okupowanym mieście i uratować jego skarby. Odkrywając tajemnice przeszłości, uczestnicy mieli także możliwość wykazania się umiejętnościami oraz wiedzą, które pozwoliły wyłonić zwycięzców.
Po główną nagrodę w grze sięgnęły grupy, które zdobyły maksimum punktów. W kategorii szkół zwyciężyła reprezentująca Zespół Szkół Budowlanych w Cieszynie drużyna „Justyna Team” (w składzie: Justyna Cieślar, Adrian Opałka i Andrzej Branny), do której trafiła trzytomowa monografia Cieszyna oraz wielotomowa historia Śląska Cieszyńskiego, ufundowane przez Książnicę Cieszyńską oraz Wydział Kultury, Sportu, Turystyki i Informacji Starostwa Powiatowego w Cieszynie. Wśród pozostałych zespołów zwyciężyła, startująca pod przewodnictwem nauczyciela Dariusza Sikory, drużyna „CK Cieszyn”, złożona z uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika (Kinga Kukuczka, Paulina Kukuczka, Christian Jaworski). Wszystkim uczestnikom gry miejskiej „Śladem Bohaterów 1939-1945”, a szczególnie zwycięzcom serdecznie gratulujemy!
Zorganizowana przez Książnicę Cieszyńską gra odbyła się dzięki wsparciu wielu osób i instytucji. Jej przeprowadzenie było możliwe dzięki pomocy wolontariuszy z Transgranicznego Centrum Wolontariatu, Muzeum 4. Pułku Strzelców Podhalańskich oraz Komendy Hufca ZHP Ziemi Cieszyńskiej, a także wielu osób prywatnych – zasłużyli oni na wyjątkowe słowa uznania. Wdzięczność należy się także sponsorom, którzy ufundowali nagrody książkowe (Macierz Ziemi Cieszyńskiej, Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Republice Czeskiej, Urząd Miasta Cieszyna oraz Wydział Kultury, Sportu, Turystyki i Informacji Starostwa Powiatowego w Cieszynie). Dzięki nim uczestnicy tegorocznej gry będą mogli bliżej poznać historię i kulturowe dziedzictwo naszego regionu oraz – jeśli zechcą – przygotować się do udziału w kolejnych planowanych przez Książnicę Cieszyńską grach i konkursach.
Wojciech Grajewski