“Jestem zdrów i powodzi mi się dobrze”. Listy więźniów z obozów koncentracyjnych w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej

Kolejne spotkanie z cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej”, które odbędzie się w piątek, 23 marca 2018 o godzinie 17.00 w sali konferencyjnej biblioteki, zostanie poświęcone omówieniu kolekcji listów z niemieckich obozów koncentracyjnych.

Listy z KL Auschwitz Józefa Styrczowskiego do żony Anny zamieszkałej w Cieszynie

Mijają lata, a wraz z ich upływem zaciera się pamięć o najstraszliwszym okresie w dziejach Śląska Cieszyńskiego – okupacji hitlerowskiej, w trakcie której przez sześć lat jego mieszkańcy byli wciągnięci w tryby zbudowanej w III Rzeszy Niemieckiej machiny służącej systematycznemu niszczeniu ludzi w oparciu o kryterium narodowościowe. Jednym z instrumentów represji były niemieckie obozy koncentracyjne, w których więziono i zabijano ludzi uznawanych za niegodnych życia w III Rzeszy, bądź  też osoby podejrzane o wrogą działalność wobec hitlerowskich Niemiec, jak np. przedstawicieli polskiej inteligencji czy członków polskiego ruchu oporu. Dla więźniów obozów koncentracyjnych, codziennie narażonych na śmierć z głodu i wycieńczenia i wystawionych na nieustanne szykany, możliwość korespondowania z rodziną odgrywała istotną rolę w walce o przetrwanie: dawała nadzieję, powstrzymywała przed samobójstwem – „pójściem na druty”.

Zaprezentowane na spotkaniu listy z niemieckich obozów koncentracyjnych mają wartość unikatową jako dokumenty historyczne, ponieważ większość z nich była świadomie niszczona przez powracających więźniów, którzy także w ten sposób próbowali zerwać z koszmarami przeszłości. Kim byli ich nadawcy? W jakich obozach koncentracyjnych byli więzieni? O czym pisali do swoich rodzin? Prezentacja kilku listów, bezcennych pamiątek zachowanych w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej, pomoże znaleźć odpowiedzi na te pytania, a być może stanie się także impulsem do refleksji nad wcale nieodległymi czasami, kiedy „człowiek człowiekowi był wilkiem”.

Rafał Cholewa

List z KL Auschwitz Ernesta Kurusa z dnia 27 IV 1941 r. do rodziców zamieszkałych w Chybiu