„Letnisko Cieszyn”, czyli jak promowano Cieszyn przed stu laty

Publikacja Letnisko Cieszyn promująca ideę Cieszyna jako ośrodka letniskowo-uzdrowiskowego, wydana w 1927 r. staraniem Komitetu Letnisko Cieszyn. Autorem tekstów był ks. Józef Londzin. Zawierająca 21 fotografii i reklam cieszyńskich firm publikacja informować ma letników o jego przeszłości i o obecnych urządzeniach kulturalnych, higjenicznych itp.

W piątek 30 sierpnia o godz. 17.00 w sali konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej w ramach cyklu „Cymelia i osobliwości” odbędzie się spotkanie zatytułowane „Letnisko Cieszyn”, czyli jak promowano Cieszyn przed stu laty. Prelegent Krzysztof Kleczek przedstawi ideę nazwaną „Letnisko Cieszyn”, która narodziła się w połowie lat dwudziestych i miała być w zamyśle jej pomysłodawców jednym z elementów poprawy kondycji gospodarczej Cieszyna.

 

 

W 1920 r. dokonano podziału miasta, dotąd uznawanego za stolicę regionu, na dwa niezależne organizmy miejskie. Nazwę Cieszyn odziedziczyła wschodnia cześć miasta, przyłączona do państwa polskiego. W jej przypadku największym problemem było odcięcie od ważnego szlaku komunikacyjnego, jaki stanowiła kolej koszycko-bogumińska. Ponadto Cieszyn pozbawiony został części niezbędnej infrastruktury komunalnej, m.in. ujęcia wody i gazowni. W początkowych latach po podziale w mieście panowała stagnacja gospodarcza. Próbom wyrwania miasta z marazmu nie sprzyjała ogólna sytuacja gospodarcza: szalejąca w pierwszej połowie lat dwudziestych XX wieku w wielu krajach, w tym w Polsce, inflacja oraz międzynarodowy kryzys gospodarczy z lat 1929-1933. Okres względnej stabilizacji przypadł na lata 1925-1929.

W tym czasie we władzach miejskich Cieszyna, a przede wszystkim w sferach zwanych w obecnej nomenklaturze biznesowymi, czyli różnego rodzaju podmiotach gospodarczych związanych z miejscowym przemysłem, rzemiosłem i handlem, pojawiły się inicjatywy, których celem było wykorzystanie potencjału turystycznego Cieszyna. Gorącym orędownikiem tego kierunku był m.in. ks. Józef Londzin, pełniący w latach 1927-1929 funkcję burmistrza. Bezpośrednio po wyborze na to stanowisko w trakcie posiedzenia wydziału gminnego ks. Józef Londzin oświadczył, że dążyć będzie do tego, by Cieszyn stał się letniskiem i uzdrowiskiem.

W 1926 r. pod kierownictwem dyrektora cieszyńskiej poczty Kazimierza Kautego, dyrektora Zamkowych Zakładów Przemysłowych Jana Kościałkowskiego, wydawcy i księgarza Hermanna Feitzingera oraz Roberta Bergera, kupca i wydawcy czasopisma Schlesischer Merkur, zawiązany został Komitet Letnisko Cieszyn. Kancelaria komitetu, zwana Biurem Popierania Ruchu Obcych w Cieszynie, mieściła się w hotelu „Pod Brunatnym Jeleniem” i miała za zadanie zajmować się wytwarzaniem i kolportażem materiałów promujących miasto i jego atrakcje oraz pośredniczeniem w wynajmowaniu miejsc noclegowych. W ramach subwencjonowanej przez władze miejskie kampanii propagandowej wydano drukowany prospekt zatytułowany Letnisko-Cieszyn oraz inne materiały, m.in. koperty, kartki pocztowe ozdobione widokami Cieszyna i okolicy wraz z krótkim opisem krajoznawczym i spisem miejscowych atrakcji. Koszt kartki pocztowej wynosił 4 grosze. Komitet zachęcał przedsiębiorców do ich zakupu po preferencyjnych cenach i prowadzenia na nich korespondencji.

Do akcji promującej Cieszyn udało się również zaangażować Aleksandra Janowskiego, pioniera polskiego ruchu krajoznawczego, który w 1927 r. powołany został do Komitetu Organizacyjnego Związku Polskich Towarzystw Turystycznych. Spostrzeżenia ze swojej wizyty w Cieszynie Aleksander Janowski przedstawił 13 września 1927 r. w audycji radiowej, w formie zaś drukowanej w dwutygodniku Ziemia. Postulował, że w celu zwiększenia atrakcyjności i sprostania gustom ówczesnych turystów trzeba powiększyć i basen i teren kąpieli słonecznych, dobudować więcej kabin, bo już dziś o kabinę trudno się było doprosić, trzeba powiększyć liczbę ławek w alejach i parkach, otworzyć dla spacerowiczów park zamkowy, ustalić samochody do przejażdżek w okolicę, zaopatrzyć pływalnię w aparaty gimnastyczne, […], ułatwić zbiorowe wycieczki na czeską stronę i t.p.

Zaprezentowane zostaną materiały pochodzące w całości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej i związane z osobą Tadeusza Regera, który w okresie międzywojennym był członkiem cieszyńskiego wydziału gminnego. Drukowane materiały promocyjne: ulotki, koperty są częścią zespołu archiwalnego o nazwie Teki Regera. Publikacja Letnisko Cieszyn pochodzi z kolei z księgozbioru Tadeusza Regera. Obiekty te w wersji cyfrowej są udostępnione na stronie Śląskiej Biblioteki Cyfrowej:
https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/336942/edition/318361
https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/202038/edition/190537
https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/202039/edition/190538
https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/202040/edition/190539