Najpopularniejsze śląskie śpiewniki kościelne dawniej i dziś

Antoni Janusz: „Praca codzienna, coroczna i całożywotna każdego chrześcianina katolickiego albo: Książka modlitewna i kancyonał dla katolików, z różnych książek modlitewnych i spiewników zebrana” – (1857) Pierwszy polski, katolicki śpiewnik wydany na Śląsku Cieszyńskim

Pieśń kościelna odegrała bardzo ważną rolę w zachowaniu języka polskiego na Śląsku w jego zmiennych politycznych kolejach.  Polskie śpiewniki i modlitewniki spełniały nie tylko zadania czysto religijne, lecz i narodowe, przyczyniając się do ukształtowania nowoczesnej polskiej świadomości narodowej. Na XVIII spotkaniu z cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej” podjęta zostanie próba scharakteryzowania i usystematyzowania najbardziej znanych śląskich kancjonałów kościelnych wydanych w języku polskim od XIX w. po czasy współczesne. Uczestnicy spotkania poznają odpowiedzi na pytania: co łączyło, a co dzieliło śpiewniki katolickie i ewangelickie? Co miały wspólnego z podręcznikami do języka polskiego? Jakie pieśni śpiewano w śląskich kościołach dawniej,  a jakie dziś? Przedstawione zostaną najbardziej sztandarowe pozycje tego gatunku, począwszy od dzieł księży Antoniego Janusza i Jerzego Bogusława Heczki – twórców pierwszych śląskich kancjonałów w języku polskim, a skończywszy na ekumenicznym śpiewniku będącym wspólnym dziełem czterech kościołów tradycji ewangelickiej z 2002 r. Zaprezentowana zostanie także uniwersalna rola poezji Jana Kochanowskiego czy Franciszka Karpińskiego wykorzystywanej przez twórców kolejnych kancjonałów. Pojawi się wreszcie okazja, aby przyjrzeć się właścicielom tego typu literatury na podstawie pozostawionych przez nich zapisów proweniencyjnych. Kim byli? Czym się zajmowali?

Uczestnicy prezentacji proszeni są o przyniesienie na spotkanie własnych śpiewników, zwłaszcza tych, które mają swoją historię, przechodziły z pokolenia na pokolenie, a być może zawierają notatki poprzednich właścicieli. Prezentacja stworzy sposobność, aby wspólnie im się przyjrzeć i porozmawiać o przyczynach niegasnącej popularności tego typu wydawnictw na Śląsku Cieszyńskim.

Wykład odbędzie się 26 lutego 2016 r. o godz. 17.00 w sali konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej. Poprowadzi go Halina Morawiec.