W ostatni piątek miesiąca (31 stycznia 2020 r.) odbędzie się spotkanie inaugurujące tegoroczny cykl „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej”. Prezentacja będzie miała miejsce w sali konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej. Asumptem do przedstawienia zagadnienia najstarszych cieszyńskich kin jest pochodzący z 1919 r. plan miejskiego kina Hermana Martina, które mieściło się w sali dawnego browaru.
Historia pierwszego publicznego pokazu kinowego dokonanego przy użyciu kinematografu sięga 1895 r., kiedy to bracia Lumière zaprezentowali trwający 45 sekund film zatytułowany Wyjście robotników z fabryki Lumière w Lyonie. W przeciągu kilku następnych dekad kinematograf stał się zjawiskiem powszechnym o znaczącym oddziaływaniu kulturowym. Kino – reklamowane jako teatr żywych fotografii – było początkowo popularyzowane przez wędrownych demonstratorów w salach restauracyjnych, kawiarniach, a nawet w namiotach stawianych specjalnie na tę okazję. Wraz z rozwojem kinematografii w kolejnych latach powstawać zaczęły coraz to nowe obiekty zwane teatrami elektrycznymi, teatrami świetlnymi itd. W większych miastach zazwyczaj tworzone były w nowo powstałych budynkach, podczas gdy w mniejszych miejscowościach na potrzeby pokazów kinowych najczęściej adaptowano budynki już istniejące. Kinematograf, który początkowo pełnił funkcję komercyjnej rozrywki, szybko stał się potężnym narzędziem wykorzystywanym przez rozmaite organizacje kulturalne, oświatowe, polityczne czy zawodowe. W najwcześniejszym okresie historii kinematografii repertuar kinowy składał się z serii krótkich (trwających od kilku do kilkunastu minut) filmów o różnorodnej tematyce.
Na przełomie XIX i XX wieku Cieszyn, stanowiący część monarchii habsburskiej, wszedł w szczytowy okres rozwoju miejskiego. Efekty XIX-wiecznego postępu technicznego raz szybciej, a raz wolniej docierały do miasta nad Olzą. Za jedno z najważniejszych wydarzeń można uznać praktyczne zastosowanie elektryczności, które miało miejsce począwszy od 1909 r., kiedy to oddano do eksploatacji miejską elektrownię. Kolejnym wynalazkiem, który dotarł w tym czasie na Śląsk Cieszyński, był kinematograf. W Cieszynie teatr elektryczny prezentujący żywe obrazy otwarty został w 1910 r., zaś jednym z pierwszych prezentowanych w nim dzieł był kilkuminutowy film zatytułowany Makbet. O innych ciekawostkach związanych z najstarszymi cieszyńskimi kinami – kim byli jego właściciele, jaki był ich repertuar, czy kino służyło tylko jako kino itp., opowie Krzysztof Kleczek, który oprócz wymienionego na wstępie planu kina Hermana Martina, zaprezentuje także szereg innych równie interesujących eksponatów dokumentujących historię cieszyńskich kinematografów.
