Książnica Cieszyńska zaprasza na prezentację Małgorzaty Szelong z cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej”, zorganizowaną z okazji przypadającej w bieżącym roku 150. rocznicy śmierci Franciszka Michejdy z Olbrachcic (1822-1873), ojca sześciu synów, którzy zapisali się na kartach historii Śląska Cieszyńskiego. Zgodnie z tradycją prezentacja odbędzie się w ostatni piątek miesiąca, 26 maja 2023 r. o godz. 17.00 w sali konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej przy ul. Menniczej 46. Jej tytuł brzmi „Piosnka na pamiątkę śmierci Franciszka Michejdy”.
Synowie Franciszka Michejdy byli postaciami wybitnymi: Franciszek (1848-1921) – pastor w Nawsiu, ideowy przywódca polskiego ruchu narodowego i oświatowego, a także Kościoła ewangelicko-augsburskiego na Śląsku Cieszyńskim; Józef (1851-1921), rolnik w Cierlicku; Jan (1853-1927), prawnik, współtwórca polskiego ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim, jeden z trzech prezydentów Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, burmistrz Cieszyna; Karol (1855-1924), pastor w Bystrzycy, działacz na rzecz polskiego ruchu narodowego, propagator spółdzielczości i nowoczesnej gospodarki rolnej; Paweł (1858-1929), rolnik, wójt Olbrachcic; Jerzy (1860-1928), nauczyciel w Ustroniu, organizator polskiego ruchu nauczycielskiego na Śląsku Cieszyńskim.
Nie ulega wątpliwości, że tak nieprzeciętne osobowości ukształtowane zostały w rodzinnym domu w Olbrachcicach. Ks. Jan Stonawski napisał: „Z domu rodzicielskiego synowie wszyscy wynieśli trzy wielkie skarby duchowe – dużo odwagi cywilnej, głębokie poczucie tego, co się ludowi naszemu należy i niesłychaną bezinteresowność, która jest zawsze koniecznym warunkiem, gdy chodzi o pracę publiczną”.
Ojciec sześciu synów Franciszek Michejda (1822-1873), gospodarz na ojcowiźnie Michejdów w Olbrachcicach, był także postacią nietuzinkową. Podczas spotkania w Książnicy zaprezentowane zostaną nieznane dotąd fakty z jego życia: działania na rzecz gminy w Olbrachcicach, aktywność w zborze ewangelickim oraz udział w rodzącym się polskim ruchu narodowym na Śląsku Cieszyńskim. Nie zabraknie omówienia legendarnej wyprawy Franciszka Michejdy do Wiednia na czele deputacji domagającej się równouprawnienia polskiej ludności na Śląsku Cieszyńskim. Wspomniana zostanie także jego małżonka, Anna z domu Czech (1829-1869), kobieta nieprzeciętna, również uczestnicząca w życiu publicznym.
Omawiane podczas prelekcji cymelium stanowić będzie okolicznościowy druk zatytułowany „Piosnka na pamiątkę śmierci Franciszka Michejdy śpiewana w Czytelni domowej cierlickiej po jego śmierci”, wydrukowany w cieszyńskiej drukarni Prochaski. Zaprezentowany zostanie literacki kontekst „Piosnki”, a także postać jej autora, Karola Pawełka z Cierlicka, twórcy nieznanego dotąd badaczom literatury ludowej na Śląsku Cieszyńskim.
Unikalny egzemplarz „Piosnki na pamiątkę śmierci Franciszka Michejdy” został ofiarowany do zbiorów Książnicy Cieszyńskiej wraz z innymi pamiątkami rodzinnymi przez Panie Gabrielę Michejdę i Joannę Michejdę-Grzylińską. Podczas spotkania zaprezentowane zostaną także inne związane z Franciszkiem Michejdą wydawnictwa ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej.
