„Rechtor z Górek Wielkich” i wielki przyjaciel książki – Jan Broda i jego spuścizna w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej

Książnica Cieszyńska zaprasza na prezentację zatytułowaną „Rechtor z Górek Wielkich i wielki przyjaciel książki – Jan Broda i jego spuścizna w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej”, która odbędzie się w piątek, 28 stycznia 2022 r. o godz. 17.00 w ramach cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej”. Spotkanie odbędzie się w ścisłym reżimie sanitarnym.

Jan Broda – nauczyciel, bibliofil, bibliograf, bibliotekarz, regionalista, badacz folkloru cieszyńskiego, etnograf, dokumentalista, można powiedzieć człowiek-orkiestra, którego piętnasta rocznica śmierci minęła 6 stycznia tego roku, urodził się 30 stycznia 1911 r. w Drogomyślu. Już jako 12-letni chłopiec zaczął gromadzić książki, które służyły nie tylko jemu, ale także mieszkańcom Krasnej, w której w tym czasie mieszkał, a w której nie było wówczas żadnej biblioteki. Zaczął je nabywać już jako 10-11 letni chłopiec, uczęszczając do szkoły w Cieszynie.

„Są wydawnictwa Feitzingera, Miarki, Wojnara – najtańsze wówczas książki, kupowane kosztem własnego wyrzeczenia (jeśli tak to można nazwać), bo zamiast wydać otrzymane od matki grosze na bułkę, kawę czy mleko, kupowałem te groszowe książczyny” – wspominał początki swojej wielkiej pasji, jaką była miłość do książek, która towarzyszyła mu przez całe życie.

Po ukończeniu szkoły ludowej i wydziałowej uczęszczał przez cztery lata do cieszyńskiego seminarium nauczycielskiego. Ukończył je jednak w Ostrzeszowie w Wielkopolsce. W czasie II wojny światowej pracował w trzynieckiej hucie. Po wojnie był nauczycielem między innymi w Pruchnej i Górkach Wielkich. Od 1981 r. mieszkał w Skoczowie, gdzie zmarł 6.01.2007 r. został pochowany na tamtejszym cmentarzu ewangelickim. Opublikował ponad 850 prac z zakresu bibliografii, etnografii, historii, krajoznawstwa, folkloru i oświaty. Był autorem wielu artykułów prasowych.

W czasie prezentacji, którą poprowadzi Halina Morawiec przedstawiona zostanie bogata spuścizna, jaka zachowała się po nim w zbiorach Książnicy. Są tu nie tylko książki, ale także obfita korespondencja, maszynopisy, rękopisy, pamiętniki i czasopisma. Dowiemy się m.in., czy jej właściciel przeczytał wszystkie książki, które zgromadził, kim byli cieszyńscy filomaci i co wspólnego miał z nimi bohater naszego spotkania? Ile kosztowała ulubiona książka Jana Brody „Ogniem i mieczem” i co można było kupić za jej równowartość? Piątkowe spotkanie będzie okazją do poznania odpowiedzi nie tylko na te pytania.

W jednym ze swoich pamiętników, kiedy zaczęły się jego problemy ze wzrokiem i lekarz proponował ograniczenie czytania, pisał: „Myślałem też odłożyć wszystko na bok, chociaż na tydzień, aby się przekonać czy odniesie się jakiś skutek, ale żal mi tego straconego czasu, a co ważniejsze: nie wytrzymałbym chyba bez książki przez tak długi czas, chyba żebym musiał siedzieć za jakieś przewiny w więzieniu”. Te słowa niech będą świadectwem, jak wielką rolę w jego życiu odegrało umiłowanie słowa pisanego i zachowywanie go dla przyszłych pokoleń.

Halina Morawiec