Syn pastora Ludwiga Johannesa Christiana Hoffa, Bogumił Hoff, agronom, rysownik, literat i etnograf amator, po raz pierwszy przybył do Wisły 1882 roku. Od razu uległ czarowi wsi „na Wisłach” i postanowił przyjeżdżać każdego lata na wypoczynek. W 1885 roku opublikował w „Tygodniku Ilustrowanym” relację ze swej wycieczki do źródeł Wisły. Nie był „odkrywcą” początków rzeki, gdyż wielu innych badaczy dotarło tam przed nim, ale to on został pierwszym propagatorem Wisły jako letniska i zachęcał innych do przyjazdu w Beskidy.
Nie był to pierwszy kontakt Bogumiła Hoffa ze Śląskiem Cieszyńskim, gdyż już jako uczeń gimnazjum w Raciborzu w 1848 roku wędrował przez Ustroń, Cieszyn i Bogumin wracając z wycieczki w Tatrach, a w latach 1870-1872 mieszkał w Cieszynie. Zmuszony do opuszczenia Wielkopolski i Poznania przez Prusaków, gdzie zarządzał majątkami ziemskimi i prowadził badania nad kulturą ludową wraz z ojcem polskiej etnografii Oskarem Kolbergiem (1814-1890), zatrzymał się w stolicy Księstwa Cieszyńskiego i pracował „u fotografa”. Próbował zachęcić do badań na tym terenie swego mistrza, ale schorowany już Kolberg nigdy nie dotarł na Śląsk Cieszyński.
Po „odkryciu” Wisły Bogumił Hoff sam zaczął zbierać materiały etnograficzne na temat miejscowych górali i opublikował je w cyklu artykułów na łamach „Wędrowca” w latach 1887-1888 pt. „Początki Wisły i Wiślanie”, a następnie w formie książki wydanej w Warszawie w 1888 roku. Oryginał tej pierwszej monografii Wisły oraz reprinty z 1987 roku znajdują się w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej. Egzemplarz z 1888 roku, przechowywany w Bibliotece Śląskiej i przez nią zdigitalizowany, jest dostępny on-line w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej, zob. https://sbc.org.pl/publication/462499
W zbiorach rękopiśmiennych w Książnicy znajduje się długo uważany za zaginiony egzemplarz sztuki scenicznej „Jewka” autorstwa Bogumiła Hoffa, który to utwór nie przedstawia jednak większej wartości artystycznej (sygn. OZBŚ 00345). Można także zapoznać się ze wznowieniami powieści „Imko Wisełka” o pierwszym osadniku wiślańskim i opracowaniami na temat samego autora, np. pozycją Bogumił Hoff (1829-1894) – „odkrywca” Wisły, Wisła 2014.
W zasobach cieszyńskiej biblioteki naukowej zachowały się nawet unikatowe materiały ikonograficzne przedstawiające pierwsze domki Bogumiła Hoffa w Wiśle i nekrolog tego zacnego mieszkańca Wisły. Jako urzędnik Kolei Warszawsko-Terespolskiej po przejściu na emeryturę Bogumił Hoff osiadł bowiem na stałe w Wiśle. Przez dwa lata udzielał się społecznie: współzakładał Kółko Rolnicze, którego był sekretarzem i prelegentem oraz bibliotekę koła, angażował się w pracę polskich organizacji społecznych, np. już w 1871 roku darował książki Czytelni Ludowej, wraz z synem należał do Towarzystwa Rolniczego dla Księstwa Cieszyńskiego oraz Towarzystwa Oszczędności i Zaliczek w Cieszynie. Zmarł niespodziewanie 26 lutego 1894 roku, jego zaś pogrzeb, na którym kazanie wygłosił Franciszek Michejda, zgromadził rzesze mieszkańców Śląska Cieszyńskiego.
Renata Czyż
Nekrolog Bogumiła Hoffa, sygn. DŹS 03.03/1894
Pierwsze domki Bogumiła Hoffa w Wiśle, sygn. IG R I 792
Karta tytułowa rękopisu sztuki „Jewka” Bogumiła Hoffa, sygn. OZBŚ 00345
Początek sztuki „Jewka” Bogumiła Hoffa, sygn. OZBŚ 00345
Okładka książki Bogumił Hoff (1829-1894) – „odkrywca” Wisły, Wisła 2014