Z dziejami cieszyńskiej kultury ściśle związany jest kolejny księgozbiór Książnicy, a mianowicie biblioteka Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego (PTL), organizacji o ambicjach naukowych, którą z inspiracji księdza Józefa Londzina (1862-1929) powołano w Cieszynie w 1901 r. Przez następnych kilkadziesiąt lat swojego istnienia Towarzystwo gromadziło wszelkiego rodzaju zabytki kultury materialnej i duchowej Śląska, które służyły następnie jako materiał do badań nad dziejami Regionu. Dzięki pasji bibliofilskiej księdza Józefa Londzina szczególne miejsce wśród zbiorów zajęły książki, których do 1930 r. zebrano ok. 1 000 (głównie starodruków). Fakt, że większość z nich została wydana bądź też czytana była na Śląsku (m.in. XVIII-wieczne druki brzeskie oraz przekazywane z pokolenia na pokolenie Biblie, postylle, kancjonały, żywoty świętych, kalendarze itp.) sprawia, że biblioteka Towarzystwa Ludoznawczego należy do najciekawszych zabytków kultury śląskiej. Szczególnie interesujące są książki opatrzone znakami własnościowymi miejscowych rodzin chłopskich. Ich liczba oraz tematyczna i językowa różnorodność świadczą o wysokim poziomie kultury cieszyńskiego ludu i o jego otwartości na dorobek intelektualny wytworzony w różnych kręgach narodowych i wyznaniowych.

Mimo że zbiory Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego oddane zostały w latach trzydziestych w depozyt Muzeum Miejskiemu w Cieszynie, biblioteka Towarzystwa nadal się rozrastała. Przyczyniały się do tego ciągle napływające dary. Z czasem księgozbiór PTL powiększył się kilkakrotnie i obecnie obejmuje 10 000 woluminów (w tym ok. 500 starodruków). Wyróżniają się w nim liczne silesiaca oraz dzieła z zakresu historii, literatury, geografii, przyrody, pedagogiki (w tym pokaźny zbiór dawnych podręczników szkolnych), a także pochodzące sprzed 1939 r. wydawnictwa popularne i ludowe.

Równolegle z księgozbiorem gromadzone były wszelkiego rodzaju materiały rękopiśmienne i varia, które obecnie składają się na odrębny, liczący w sumie 9 000 jednostek ewidencyjnych, zespół zwany Archiwaliami Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Obejmuje on dokumenty i akta (oryginały i odpisy), utwory literackie i naukowe, korespondencję, ikonografię, nuty, druki ulotne etc., stanowiące dokumentację wszelkich przejawów życia politycznego, społecznego, gospodarczego i kulturalnego z okresu od XVI do XX w. Znakomita większość materiałów merytorycznie i formalnie związana jest ze Śląskiem Cieszyńskim.