Pamiątki po dyrektorze i absolwentach dawnej „sztygarki”

Książnica Cieszyńska wzbogaciła się o szereg archiwaliów związanych z dawną Polską Szkołą Górniczą w Dąbrowie na dzisiejszym Zaolziu oraz postacią Leopolda Szefera, jej dyrektora, wybitnego inżyniera, pedagoga i zarazem polskiego działacza narodowego. 6 grudnia 2022 roku minęło 115 lat od momentu oficjalnego otwarcia popularnej „sztygarki”. Leopold Szefer kierował Polską Szkołą...

„Precz z nadęciem i z prątkami! Precz ze smutkiem i ze łzami!”. Unikalne czasopismo pacjentów sanatorium w Bystrej Śląskiej w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej

Działające w Bystrej Śląskiej sanatorium specjalizowało się w leczeniu gruźlicy płuc, która do lat 50. XX w., kiedy zaczęto stosować skuteczną antybiotykoterapię, stanowiła śmiertelne zagrożenie. Chorzy kurowali się w specjalistycznych placówkach leczniczych, m.in. Domu Zdrowia w Bystrej. Rozbudowany w okresie międzywojennym, dysponował dobrze wyposażonymi gabinetami lekarskimi i laboratoriami oraz nowoczesną...

Międzywojenne Zaolzie z francuskiej perspektywy

Zbiory Książnicy Cieszyńskiej wzbogaciły się o niedostępną dotąd w Cieszynie i stanowiącą dużą rzadkość w polskich bibliotekach publikację „Le pays de Teschen et les rapports entre la Pologne et la Tchécoslovaquie” („Ziemia Cieszyńska a stosunki polsko-czechosłowackie”). Wydawnictwo, opublikowane w Paryżu w 1936 r. nakładem Centre d'études de politique étrangère (Centrum...

Wykład VII: „Myśli” Blaise’a Pascala
albo tragizm egzystencjalny człowieka nowożytnego

Zapraszamy Państwa do zapoznania się z kolejnym zestawem materiałów edukacyjnych związanych z tematyką siódmego wykładu Akademii Filozoficznej, który poświęcony był omówieniu najistotniejszych aspektów światopoglądu jednego z największych apologetów religii chrześcijańskich w dziejach – św. Blaise’a Pascala. Unikatowy charakter refleksji filozoficznej Pascala wyraża się na wielu płaszczyznach. Po pierwsze, choć Pascal dokładnie zaznajomiony był z filozoficzną myślą...

Zbiory Książnicy Cieszyńskiej w pracy Karola Głombiowskiego „Literatura polska w obiegu społecznym na Śląsku od XVI do XVIII wieku” (Kraków, 2021)

Bogate zbiory Książnicy Cieszyńskiej bardzo często stanowią przedmiot badań prowadzonych przez specjalistów różnych dziedzin wiedzy, zwłaszcza historyków Śląska i Śląska Cieszyńskiego, bibliologów, literaturoznawców czy muzykologów. Wyniki prowadzonych przez nich kwerend w postaci publikacji naukowych trafiają później do zbiorów Książnicy i są udostępniane w czytelni ogólnej i czytelni zbiorów specjalnych. Jedną...

Dzieła „pieśniarza rzymskiej liry” w księgozbiorze Leopolda Jana Szersznika

W księgozbiorze Leopolda Jana Szersznika na szczególną uwagę zasługuje renesansowa edycja dzieł wszystkich najwybitniejszego – obok Wergiliusza – lirycznego poety starożytnego Rzymu. Prezentowane wydanie, opracowane przez Marca Antoine’a Mureta oraz Denisa Lambina na podstawie kanonicznego układu dzieł Horacego zastosowanego po raz pierwszy w drugiej połowie I w. n.e. przez Marka...

Dyplomy cechów rzemieślniczych w zbiorach Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego

W zespole archiwaliów Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego  zachowało się ponad 500 dokumentów pochodzących z okresu od XVII do XIX wieku związanych  z organizacją i funkcjonowaniem cechów rzemieślniczych, w przeważającej części cieszyńskich. Największą grupę obiektów stanowią w niej tzw. dyplomy wyzwolenia członków. Ponadto znajduje się tu korespondencja poszczególnych cechów z książętami cieszyńskimi...

Pierre Gassendi – zapomniany reformator filozofii nowożytnej

W bogatej kolekcji druków filozoficznych zgromadzonej przez ks. Leopolda Jana Szersznika znajduje się holenderska edycja dzieła „Diquisitio metaphysica seu dubitationes et instantiae adversus Renati Cartesii Metaphysicam et Responsa” („Badania metafizyczne lub wątpliwości i zarzuty wobec metafizyki Kartezjusza wraz z odpowiedziami”) autorstwa Pierre’a Gassendiego – jednego z najwybitniejszych filozofów XVII stulecia....

„Kalendarz ten nie jest pospolitą spekulacją księgarską, lecz rzeczą zarównie piękną jak pożyteczną”

Przed 165 laty, w 1857 r. Cieszyniacy otrzymali do dyspozycji swój pierwszy lokalny kalendarz książkowy – „Kalendarz Cieszyński na rok zwyczajny 1857 dla katolików i ewangielików”, który zapoczątkował bogatą i kultywowaną w regionie do dziś tradycję tego typu periodyków. Najstarsze roczniki tego „Kalendarza Cieszyńskiego” zbudowane były według stałego schematu. Rozpoczynały...

„O sztuce wojskowej” – główne dzieło Wegecjusza w zbiorach książnicy Cieszyńskiej

W księgozbiorze ks. Leopolda Jana Szersznika znajduje się renesansowe wydanie jedynego zachowanego w całości do dnia dzisiejszego podręcznika wojskowości rzymskiej autorstwa Wegecjusza. Omawiana edycja ukazała się w renomowanym domu wydawniczym rodziny Plantinów w Lejdzie (Lugduni Batavorum) w 1592 roku. Flavius Vegetius Renanus, znany szerzej po prostu jako Wegecjusz, był pisarzem...