Koncepcja projektu zrodziła się w efekcie obserwacji burzliwie rozwijającego się w po 1989 r. rynku wydawnictw regionalnych, którego rozkwit stanowił konsekwencję ożywienia inicjatyw społecznych, jakie na całym obszarze Śląska Cieszyńskiego nastąpiło w zmienionych warunkach ustrojowych. Znaczna część owych inicjatyw zorientowana została na odbudowę lokalnej i regionalnej tożsamości, przy czym jednym z najważniejszych przejawów owego zjawiska stała się działalność wydawnicza, skoncentrowana na publikacji materiałów o tematyce regionalnej. Działalność tę, mającą bogate, sięgające XIX w. tradycje, podjęły zarówno istniejące na Śląsku Cieszyńskim instytucje kulturalne i naukowe, jak i liczne regionalne i lokalne stowarzyszenia społeczne i kulturalne, samorządy, szkoły, parafie, a także wydawcy prywatni. Niestety, ze względu na komercjalizację rynku księgarskiego, tylko niewielka część ich produkcji wydawniczej trafiła do szerokiego obrotu księgarskiego, a co gorsza – różnego typu utrudnienia i bariery (formalne, organizacyjne, językowe czy nawet psychologiczne) związane z istnieniem granicy na Olzie spowodowały, iż książki wydawane po jednej stronie granicy nie miały możliwości pojawienia się w księgarniach działających po jej drugiej stronie. W konsekwencji tego duża liczba publikacji, w niejednym wypadku bardzo wartościowych, pozostawała nierozprowadzona, podczas gdy czytelnicy, poszukujący wydawnictw o tematyce regionalnej, nie mieli do nich dostępu, często wręcz nie wiedząc o ich istnieniu.

Sformułowany na podstawie powyższych konstatacji projekt zorientowany został na opracowanie, upowszechnienie i promocję informacji o działających na Śląsku Cieszyńskim polskich i czeskich wydawcach książki regionalnej oraz ich dorobku i ofercie, popularyzację i promocję piśmiennictwa regionalnego oraz stworzenie płaszczyzny kontaktów pomiędzy działającymi na obszarze Śląska Cieszyńskiego polskimi i czeskimi wydawcami książek o tematyce regionalnej, hurtownikami, księgarzami oraz czytelnikami zainteresowanymi piśmiennictwem regionalnym. Zasadniczym instrumentem realizacji tak zarysowanych celów stała się „Bibliografia książki cieszyńskiej 1990-2001”. Została ona opracowana z autopsji na podstawie zbiorów Książnicy, a także innych polskich i czeskich bibliotek zlokalizowanych w regionie, w postaci komputerowej bazy danych, przy zastosowaniu wykorzystywanego w Książnicy programu MAK. Zarejestrowano w niej wyłącznie wydawnictwa zwarte o tematyce regionalnej, jakie na całym historycznym obszarze Śląska Cieszyńskiego, po obu stronach granicznej Olzy, ogłoszone zostały w latach 1990 – 2001. Mimo tak zawężonych kryteriów, bibliografia obejmuje niemal 1400 pozycji, na którą to liczbę składają się w większości publikacje w języku polskim, ale za to wydane w niemal równych częściach po polskiej i czeskiej stronach granicy, co w sposób oczywisty wyjaśnić można wydawniczą aktywnością polskiej mniejszości na Zaolziu. „Bibliografia książki cieszyńskiej 1990 – 2001”, w postaci bazy danych on-line udostępniona w serwisie internetowym Książnicy Cieszyńskiej, otrzymała także formę drukowaną. Wyposażona w indeksy osobowy i przedmiotowy oraz notki informacyjne dotyczące regionalnych wydawnictw, zaopatrzona w efektowną szatę graficzną, wydana została w nakładzie 500 egzemplarzy, oprawionych w twardą, szytą oprawę. Atrakcyjna, przyjazna szata wydawnicza miała na celu wzbudzenie zainteresowania publikacją także wśród użytkowników nieprofesjonalnych, nie korzystających na ogół z wydawnictw bibliograficznych, ale zainteresowanych piśmiennictwem regionalnym.

Bibliografia publicznie zaprezentowana została podczas wieńczących realizację projektu „Targów książki cieszyńskiej”, które zorganizowane zostały w czasie trwania „Święta Trzech Braci”, dorocznej miejskiej imprezy kulturalnej. W targach, stanowiących kolejny ważny instrument realizacji celów projektu, wzięło udział trzydziestu wystawców, reprezentujących różnego typu wydawnictwa z obu stron granicy. Ich oferta obejmowała łącznie kilkaset tytułów książek i wydawnictw periodycznych. Wśród odwiedzających targi, których liczba szacowana jest na ponad 1000 osób, obok czytelników zainteresowanych literaturą regionalną znaleźli się również polscy i czescy księgarze, antykwariusze, hurtownicy. Targi stały się nie tylko okazją do spotkań pomiędzy autorami, wydawcami a szerokim kręgiem czytelników, ale także płaszczyzną wymiany doświadczeń i nawiązywania współpracy w kręgu profesjonalistów zajmujących się produkcją wydawniczą i obrotem księgarskim. Nade wszystko jednak stworzyły one możliwości efektywnej promocji regionalnych wydawnictw. Charakter promocyjny miała również zainaugurowana podczas targów wystawa książki cieszyńskiej. Zwiedziło ją kilkaset osób (nie licząc zwiedzających podczas trwania samych targów), wśród których szczególnie liczną grupę stanowili członkowie grup szkolnych. Ze względu na ich udział ekspozycja zyskała również walor efektywnego instrumentu edukacji regionalnej. Wystawa, prezentująca szeroki zestaw wydawnictw regionalnych, w tym również takich, które były już niedostępne w obrocie księgarskim, zaowocowała również poszerzeniem się kręgu czytelników korzystających ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej, które – co warto podkreślić – wzbogaciły się przy okazji targów o niemal 200 pozycji, nieodpłatnie przekazanych bibliotece przez uczestniczących w imprezie wydawców.

Projekt sfinansowany został ze środków pochodzących z Programu Współpracy Przygranicznej Polska-Czechy 1999. Zrealizowano go przy wsparciu Regionalnej Biblioteki w Karwinie, euroregionalnego partnera Książnicy, w ciągu dwunastu miesięcy, pomiędzy wrześniem 2001 r. a sierpniem 2002 r. Jego łączny koszt wyniósł 6 435 euro. Z perspektywy kilku lat, jakie upłynęły od zakończenia projektu, stwierdzić można, iż spełnił on pokładane w nim oczekiwania. Przygotowana w jego rezultacie bibliografia stanowi nie tylko cenną pomoc warsztatową dla badaczy, dziennikarzy, nauczycieli i amatorów zajmujących się problematyką regionalną, ale zastosowanie znalazła także w handlu księgarskim i antykwarycznym, umożliwiając księgarzom orientację w rynku wydawnictw regionalnych i elastyczne reagowanie na potrzeby klientów. Sięgają po nią również bibliotekarze, którym ułatwia gromadzenie i opracowywanie literatury odnoszącej się do Śląska Cieszyńskiego. Korzystają z niej wreszcie sami wydawcy, dla których stanowi instrument promocji, a zarazem źródło wiedzy o edytorskich inicjatywach podjętych przez innych wydawców, pozwalające racjonalnie przygotowywać własne plany w tej dziedzinie. Także targi książki cieszyńskiej uznać można za imprezę udaną. Spore zainteresowanie, z jakim spotkały się ze strony zarówno czytelników, jak i wydawców, którym poza możliwością wymiany doświadczeń przyniosły także bardzo wymierne korzyści, zaowocowały decyzją, by nadać targom charakter cykliczny. Następne planowane są na 2007 r. Niesłabnące tempo, w jakim na regionalnym rynku wydawniczym pojawiają się nowe publikacje przemawia też za potrzebą kontynuowania prac nad kolejnymi rocznikami bibliografii.