Najstarsze przewodniki turystyczne po Śląsku Cieszyńskim
Kolejna odsłona wznowionego przez Książnicę Cieszyńską cyklu “Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej” będzie miała miejsce w piątek 5 czerwca 2015 roku o godz. 17.00. Tematem jedenastego już pokazu będą najstarsze przewodniki turystyczne po Śląsku Cieszyńskim. Autorzy prezentacji zabiorą uczestników w fascynującą podróż w czasie, cofając się w jej trakcie nie tylko do przełomu XIX i XX, kiedy powstały wymienione publikacje, ale i w wieki wcześniejsze, gdy tworzono najstarsze w ogóle dzieła tego typu. Prezentując historie związane z powstaniem pierwszych przewodników i jej autorami, wyjaśnią m.in. co wspólnego z XVII-wiecznymi przewodnikami ma wyraz delicje oznaczający smakołyki, w jaki sposób Karl Baedeker, XIX-wieczny wydawca i przewodniki jego imienia łączą się z niemieckimi nalotami na Anglię w czasie II wojny światowej, oraz co wiąże autora pierwszego przewodnika turystycznego obejmującego swoim zasięgiem m.in. Śląsk Cieszyński – Josefa Matzurę, ze słynną paleolityczną figurką kobiety – tzw. Wenus z Dolních Věstonic, będącą najstarszą zachowaną ceramiką. Te i inne interesujące historie przedstawią autorzy pokazu, Rafał Cholewa i Krzysztof Kleczek
Pod koniec XVI w. w czasach rozpowszechniania się Grand Tour na rynku wydawniczym pojawiają się przewodniki zwane delicjami. Odbijane, przerabiane, tłumaczone w wielu wydaniach przynosiły w XVII w. zarówno rady praktyczne (co obejrzeć, w jaki sposób trafić w poszukiwane miejsce) oraz przemieszane z faktami miejscowe legendy.
Przewodniki Martina Zeillera uznawane są za najpopularniejsze w XVII w. Nazwa itinerarium nawiązuje do najstarszych tego typu publikacji, które podawały tylko nazwy miejscowości i odległości między nimi.
Przewodniki Baedekera, obok przewodników Murray’a, były pierwszymi nowoczesnymi przewodnikami turystycznymi, odpowiadającymi potrzebom rodzącej się w tym czasie turystyki masowej. Czerwona okładka przewodników Baedekera, przynajmniej do wybuchu II wojny światowej, stała się cechą wyróżniającą kolejne edycje bedekerów, nazwa zaś w drugiej połowie XIX w. synonimem wszystkich tego typu publikacji.
Pierwszy przewodnik turystyczny po Śląsku Cieszyńskim w języku polskim autorstwa Antoniego Macoszka pojawił się w 1901 roku. Jego wydanie anonsowała Gwiazdka Cieszyńska – Mamy nadzieję, że piękna ta książeczka znajdzie rychło licznych nabywców, którzy zechcą przy jej pomocy poznać dokładnie Księstwo Cieszyńskie, jeśli go jeszcze nie znają, a jeśli je już znają, to jeszcze lepiej je poznać i więcej o niem wiedzieć.