W księgozbiorze Czytelni Ludowej znajduje się, wydany w 1605 r. w krakowskiej drukarni Szymona Kempiniego, stary druk zatytułowany „Polityki Arystotelesowej to jest rządu Rzeczypospolitej z dokładem ksiąg ośmioro”. Jest to polskie tłumaczenie „Polityki” Arystotelesa dokonane przez pochodzącego z Pilzna w Małopolsce, polskiego lekarza, filozofa i profesora Akademii Krakowskiej Sebastiana Petrycego (1554-1626), który od 1573 r. studiował w Akademii Krakowskiej, w r. 1574 otrzymał bakalaureat, a w 1583 r. magisterium sztuk wyzwolonych. W roku następnym został seniorem Bursy Filozofów, następnie przeszedł do Kolegium Mniejszego na katedrę poetyki. W r. 1589 wyjechał na studia medyczne do Padwy, gdzie w 1590 r. uzyskał stopień doktorski. Po zwiedzeniu Rzymu i Neapolu, wrócił do Polski i rozpoczął interpretację „Polityki” Arystotelesa. Nie dopuszczony do wykładów na Wydziale Lekarskim Akademii Krakowskiej, osiadł jako praktykujący lekarz we Lwowie i dalej pracował nad przekładem dzieł Arystotelesa, opatrując je obszernym komentarzem. Około 1603 r. powrócił do Krakowa, by objąć stanowisko przybocznego lekarza biskupa Bernarda Maciejowskiego, z którym podróżował do Lotaryngii. W r. 1606 jako lekarz przyboczny Jerzego Mniszcha i jego córki Maryny wyjechał do Moskwy na ślub Maryny z Dymitrem Samozwańcem, co przypłacił prawie półtoraroczną niewolą. Po powrocie z Moskwy w 1607 r. osiadł w Krakowie i poświęcił się praktyce lekarskiej i działalności wykładowej na Akademii Krakowskiej. Po wystąpieniu w 1617 r. z Akademii, ostatni okres życia poświęcił leczeniu i pracy naukowej, wydając pierwsze pięć ksiąg „Etyki” Arystotelesa (Kraków, 1618). W r. 1620 ustanowił fundację w wysokości 6 000 złp. na różne cele uniwersyteckie, na stypendium dla młodzieży z Pilzna oraz na uposażenie historiografa przy Akademii. Przekładu „Polityki” dokonał Petrycy na podstawie łacińskiego tłumaczenia Aretina, natomiast w objaśnieniach opierał się na renesansowych komentatorach Casusie, Piccolominim i innych, włączając obszerne, oryginalne partie dotyczące stosunków polskich. Według słownika pisarzy pt. „Filozofia w Polsce” jest to pierwsze tłumaczenie dzieł Arystotelesa na język polski, posiadające duże znaczenie dla kształtowania się polskiego języka filozoficznego i naukowego. Poszczególne księgi swojej pracy zadedykował Petrycy różnym wybitnym osobistościom. Na odwrocie karty tytułowej znajduje się drukowana dedykacja dla króla Polski Zygmunta III Wazy, ozdobiona miedziorytowym portretem autorstwa Łukasza Kiliana. Księgę pierwszą Petrycy zadedykował również kanclerzowi wielkiemu koronnemu Janowi Zamojskiemu i kardynałowi Bernardowi Maciejowskiemu. W kolejnych księgach znajdują się jeszcze ozdobione herbami dedykacje dla siedmiu innych osobistości.
Przechowywany w Książnicy Cieszyńskiej egzemplarz różni się nieco od egzemplarzy będących w posiadaniu największych polskich bibliotekach, z powodu dołączenia do niego drukowanej karty zawierającej dedykację następującej treści: „Jaśnie oświeconemu Panu Adamowi Wacławowi z łaski Bożej cieszyńskiemu i Wielkiego Głogowa książęciu. Państwa Rzymskiego i Cesarskiej Mości radzie wojska cesarskiego najwyższemu hetmanowi królów polskich Jagiellońskiego rodzaju szczepowi. Cnot starożytnych książęcych dziedzicowi. Nauk i uczonych ludzi miłośnikowi. Księgi rządu Rzeczypospolitej panów i poddanym potrzebne. Doktor Sebastian Petrycy medyk ofiaruje”. Dzieło to jest prawdopodobnie jedynym w Polsce egzemplarzem „Polityki” dedykowanym przez tłumacza cieszyńskiemu władcy. Wskazywać na to zdaje się brak jakiejkolwiek informacji na temat tej dedykacji zarówno w „Bibliografii Polskiej” Karola Estreichera, jak i w rejestrującym siedemnastowieczne polonika „Katalogu starych druków Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”. Obie bibliografie wymieniają tylko znajdującą się po karcie tytułowej, datowaną na 5 stycznia 1605 r., dedykację dla króla Polski Zygmunta III Wazy oraz datowane na r. 1604 dedykacje dla pozostałych dziewięciu osób. Tajemnicza, nie zawierająca daty druku, drukowana dedykacja dla księcia Adama Wacława została wklejona do cieszyńskiego egzemplarza na samym początku książki, przed główną kartą tytułową. Czas jej powstania można określić na podstawie informacji o życiu urodzonego w 1574 r. księcia, który w 1595 r. objął rządy w księstwie cieszyńskim. W 1611 r. został mianowany przez Macieja króla Węgier radcą cesarskim, a następnie na krótko przed śmiercią w r. 1617 starostą generalnym Śląska. Dzięki temu, że Sebastian Petrycy nazwał księcia w swojej dedykacji radcą cesarskim, możemy bliżej określić czas powstania tej dedykacji. Nastąpiło to prawdopodobnie po r. 1611, czyli po otrzymaniu nadaniu owego tytułu księciu cieszyńskiemu, a więc kilka lat po zakończeniu druku „Polityki”, i nie później niż w roku 1617. Nasuwa się jednak pytanie, co skłoniło krakowskiego humanistę do zadedykowania swego dzieła cieszyńskiemu władcy. Według słów zamieszczonych przez Petrycego w swojej dedykacji, Adam Wacław był miłośnikiem nauk i ludzi uczonych. Z pewnością podczas sprawowania władzy w księstwie i pełnienia obowiązków cesarskiego radcy miał niejedną sposobność spotkać na swojej drodze przedstawicieli nauki i sztuki, a wśród nich i Petrycego. W jakich okolicznościach doszło do spotkania księcia z krakowskim uczonym, nie wiadomo. Być może znali się bliżej, może spotykali się kilkakrotnie. Może cieszyński władca wyrażał podziw dla dorobku naukowego krakowskiego humanisty, który z kolei wyrażając swoją wdzięczność dla księcia ofiarował mu dzieło swojego życia.
Jolanta Sztuchlik