Spacer po „Mieście Książek”

W najbliższą sobotę 19 września o godz. 10.00 Książnica Cieszyńska zaprasza na przechadzkę po „Mieście Książek”, inaugurującą cykl miejskich spacerów pod hasłem „Odkrywaj Cieszyn jesienią”, które będą organizowane przez cieszyńskie instytucje kulturalne w kolejne soboty aż do 31 października. Uczestnicy spaceru „Miastem Książek” odwiedzą miejsca związane z działalnością dawnych drukarni, księgarni i bibliotek. W rolę przewodników wcielą się pracownicy Książnicy Cieszyńskiej Małgorzata Szelong i Wojciech Święs.

 

Cieszyński rynek był w przeszłości siedzibą kilku księgarń i bibliotek. M.in. na zachodniej pierzei rynku niemal sąsiadowały z sobą  księgarnia Karola Prochaski (pod numerem 6) i księgarnia Fritza Kutzera (pod numerem 4).

 

„Miasto Książek” – to tytuł wydanego przez Książnicę Cieszyńską w 2010 r. w ramach projektu „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego” popularnego przewodnika po cieszyńskich zbiorach bibliotecznych i archiwalnych, prezentującego pięć instytucji tworzących  jedyny w Polsce turystyczny „Szlak cieszyńskich archiwów i bibliotek zabytkowych”. Na „Miasto Książek” (w ujęciu historycznym) składają się jednak nie tylko zabytkowe archiwa i biblioteki. Cieszyn był (i wciąż jest!) także miejscem księgarni i drukarni, ale również wydarzeń związanych z książką oraz ludzi tworzących i popularyzujących słowo pisane – literatów i redaktorów, działaczy kulturalnych i oświatowych, grafików i drukarzy, księgarzy i antykwariuszy, bibliotekarzy i archiwistów, duchownych, naukowców i innych. Tym razem proponujemy więc spacer bez wizytowania placówek posiadających zabytkowe zbiory, a obejmujący najciekawsze miejsca związane z książkami w szerszym ujęciu – na czele z siedzibami dawnych drukarni, księgarni i bibliotek.

Nie opuszczając miejskiej starówki spacerowicze będą mogli poznać około takich 20 miejsc. Grupa rozpocznie zwiedzanie pod siedzibą Książnicy Cieszyńskiej przy ul. Menniczej 46. Niedaleko stąd została w 1806 r. otwarta pierwsza cieszyńska drukarnia założona przez pochodzącego z Ołomuńca Fabiana Beinhauera. Jeszcze tego samego roku odkupił ją przybyły z Pragi Tomasz Prochaska, dając początek legendzie drukarskiego rodu związanego z Cieszynem. Drukarni w mieście było w latach 1806–1945 ponad 20! Zwiedzający poznają kilka obiektów związanych z „czarną sztuką” – m.in. przejdą na ul. Główną w Czeskim Cieszynie, gdzie znajduje się Těšínská tiskárna, będąca sukcesorką dawnej drukarni Prochasków, przeniesionej w to miejsce w 1888 r. Rynek i ul. Głęboka (wraz z placem św. Krzyża) to przestrzeń koncentracji dawnych księgarni (nie licząc umiejscowionej na Górnym Rynku słynnej księgarni Feitzingera, oczywiście również ujętej w trasie spaceru), których – jak powiedziano – w mieście także nie brakowało. Biblioteki oraz czytelnie mieściły się zwykle przy większych obiektach – kościołach i parafiach (np. biblioteka dekanatu przy parafii św. Marii Magdaleny powstała w 1819 r.), szkołach (np. otwarta w 1802 r. biblioteka ks. Leopolda Jana Szersznika w bezpośrednim sąsiedztwie nowego obiektu gimnazjum katolickiego, sama znajdująca się w dotychczasowym budynku tej szkoły) czy siedzibach stowarzyszeń (np. biblioteka Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra dla Ludu Polskiego na Śląsku, zarządzającego od 1888 r. jedną z kamienic na Starym Targu), a także przy instytucjach będących centrami życia narodowego. W uruchomionym w 1898 r. Domu Niemieckim przy ul. Głębokiej znajdowała się Czytelnia Niemiecka (sama instytucja powstała w 1856 r.), a w otwartym w 1901 r. Domu Narodowym przy rynku miała swoją siedzibę polska Czytelnia Ludowa. Instytucja ta, założona przez Pawła Stalmacha w 1861 r. (choć odwołująca się do tradycji powstałej już w 1848 r. Czytelni Polskiej), kilkakrotnie zmieniała lokalizację. Z samym Stalmachem związanych było więcej miejsc interesujących w kontekście „Miasta Książek” – chociażby siedziby redakcji „Gwiazdki Cieszyńskiej”.

Zapisy na spacer przyjmowane są w Punkcie Informacji Turystycznej Zamku Cieszyn (ul. Zamkowa 3c, tel. 33 8510821 wew. 14). Bliższe informacje uzyskać można w Czytelni Ogólnej Książnicy Cieszyńskiej (ul. Mennicza 46, tel. 33 8513842). Udział w spacerze jest bezpłatny. Obowiązuje limit 30 osób. Wymagane jest noszenie maseczki. Czas trwania spaceru ok. 2,5 godz.