W piątek, 28 czerwca o godz. 17.00 w Książnicy Cieszyńskiej odbędzie się wernisaż wystawy „Łysa góra, piękna góra, kopieczku wysoki…”. Z dziejów turystyki na Śląsku Cieszyńskim, poświęconej genezie i historii rozwoju ruchu turystycznego na Śląsku Cieszyńskim. Po otwarciu wystawy przedstawiciele Oddziału PTTK “Beskid Śląski” w Cieszynie oraz PTTS “Beskid Śląski” w Republice Czeskiej zaprezentują dorobek obu organizacji.
W roku bieżącym mija 100. rocznica otwarcia na Ropiczce schroniska Polskiego Towarzystwa Turystycznego „Beskid”. W czasie kiedy Śląsk Cieszyński był częścią monarchii habsburskiej, budowa polskiego schroniska w Beskidach była również wyznacznikiem aspiracji narodowych polskiej grupy etnicznej. W ciągu 100 lat, które minęły od jego budowy, zmianie uległa definicja turystki, jej cele i założenia. Po 1989 r., w wyniku transformacji ustrojowej i wprowadzeniu gospodarki wolnorynkowej, turystyka w Polsce podlega coraz większej komercjalizacji, której granice trudno jest przewidzieć. Poszczególne regiony w Polsce prześcigają się w prezentowaniu coraz bardziej wyrafinowanych produktów turystycznych, licząc na przyciągnięcie jak największej liczby odwiedzających. Jak grzyby po deszczu powstają parki rozrywki, organizowane są różnego typu imprezy. Wraz ze zwiększającą się liczbą turystów rośnie rola turystyki jako jednej z najważniejszych gałęzi gospodarki. W XXI wieku powiat cieszyński, którego powierzchnia stanowi ok. 30% obszaru całego Śląska Cieszyńskiego, corocznie odwiedza ponad 2 miliony turystów. Zapewne podobne jest natężenie ruchu turystycznego w zachodniej części powiatu bielsko-bialskiego i wschodniej części powiatu frydeckiego, znajdującego się w granicach Republiki Czeskiej. Przedmiotem wystawy zatytułowanej „Łysa góra, piękna góra, kopieczku wysoki…”. Z dziejów turystyki na Śląsku Cieszyńskim jest geneza i historia rozwóju turystyki na Śląsku Cieszyńskim.
Tytułem wprowadzenia zaprezentowane zostaną m.in. relacje podróżnicze z XVI-XVIII wieku, siedemnastowieczne przewodniki Martina Zeillera oraz pierwsze nowoczesne przewodniki wydawane w XIX w. przez Karla Bedekera, Thomasa Cooka, Johna Murraya. W dalszej kolejności zaprezentowane zostaną eksponaty ilustrujące początki turystyki na ziemiach polskich, w tym powstanie Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Nie mogło w tym miejscu zabraknąć przewodników Aleksandra Janowskiego, Walerego Eliasza i Mieczysława Orłowicza.
Zasadniczą część wystawy otwiera pokaz wybranych utworów literackich i artykułów z prasy krajoznawczej poświęconych Śląskowi Cieszyńskiemu i Beskidom. W tym miejscu na uwagę zasługują rękopisy poematów Ludwika Heimba i Marii Konopnickiej. Szczególną rolę w rozwoju turystyki odegrały podróże do źródeł Wisły i powstanie uzdrowisk. Prezentujemy zatem relacje Apoloniusza Tomkowicza zamieszczone w Sławianinie, Ludwika Zejsznera w Bibliotece Warszawskiej oraz rękopiśmienne opisy spacerów wokół Cieszyna Leopolda Jana Szersznika z lat 1798-1804 i wycieczki na Czantorię Andrzeja Kotuli z 1868 r. Reprezentatywnym eksponatem dotyczącym początków uzdrowisk na Śląsku Cieszyńskim jest lista kuracjuszy w Jaworzu z 1873 r. Na wystawie nie mogło również zabraknąć eksponatów poświęconych działalności organizacji turystycznych: Polskiego Towarzystwa Turystycznego „Beskid”, a następnie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Oddział „Beskid Śląski”, Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego „Beskid Śląski” w Czechosłowacji, Klubu Czechosłowackich Turystów oraz niemieckiej organizacji Beskiden-Verein. W tej kategorii prezentowane są m.in. plany schroniska na Kozubowej, pierwsza polska mapa Beskidów Stanisława Sowy, odznaka Beskiden-Verein oraz księga odwiedzin schroniska na Jaworowym z lat 1906-1910. W końcowej części ekspozycji, poświęconej turystyce po 1945 r., zaprezentowano eksponaty związane z działalnością PTTK, w tym Turystycznego Klubu Kolarskiego „Ondraszek” oraz reaktywowanego po 1989 r. PTTS „Beskid Śląski” w Republice Czeskiej.
Uzupełnieniem wystawy jest kolekcja przewodników i map turystycznych, metalowych plakietek na laski turystyczne, odznak turystycznych, plakatów i pocztówek. Nieodzownym elementem tego typu wystawy jest również sprzęt i wyposażenie turystyczne. Eksponowane są więc pochodzące z 1912 r. narty, rower i naczynia turystyczne z lat 30. XX wieku, pochodzący z lat 40. XX wieku plecak i wiele innych atrakcyjnych eksponatów.
