Ewangelicy w antyniemieckim i antykomunistycznym ruchu oporu

We wtorek 27 września o godz. 17.00 w sali konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej odbędzie się wykład zatytułowany „Ewangelicy w antyniemieckim i antykomunistycznym ruchu oporu”. Kilka interesujących postaci związanych z działalnością podziemną przedstawią prelegentki – Daria Czarnecka i Władysława Magiera. Współorganizatorem wydarzenia jest Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział Bielsko-Biała.

Za sprawą Piotra Szarszy i jego filmu „Bohaterowie ze Steinu” w tym roku przypomniana została grupa wywiadu ofensywnego AK „Stragan” w Wiedniu, której trzon stanowili młodzi ludzie wywodzący się ze Śląska Cieszyńskiego. Wykład będzie okazją, by przybliżyć zaangażowane w działalność „Straganu” kobiety – Miladę Myrdacz-Ożanową z Suchej Górnej, Ewę Mrózek z Wędryni, zwłaszcza zaś Marię Magnusek z Trzyńca, dzięki której grupa otrzymała dokładne informacje na temat ośrodka badawczego w Peenemünde, gdzie Niemcy testowali swoje najnowocześniejsze bronie. O kobietach w wiedeńskim „Straganie” opowie Władysława Magiera.

Daria Czarnecka poruszy temat cieszyńskich żołnierzy wyklętych, przedstawiając losy partyzantów oddziału „Wędrowiec” AK i NSZ Pawła Heczki ps. „Edek” z Brennej oraz Emila Ruśnioka ps. „Gustlik”, skazanych na śmierć w pokazowym procesie w cieszyńskim ratuszu i rozstrzelanych w Katowicach 29 sierpnia 1946 r. Postacią mniej znaną mieszkańcom Śląska Cieszyńskiego jest urodzony we Lwowie, a związany z Warszawą Stanisław Jaster, ps. „Hel” – uciekinier z obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau i żołnierz Armii Krajowej. Bohater prawdziwie tragiczny. Wielokrotnie udowadniający swoją odwagę w boju, został w szeregach AK obwołany zdrajcą i zlikwidowany w niewyjaśnionych okolicznościach. Czy słusznie? O tym opowie już Daria Czarnecka, dla której postać „Hela” stanowi jedno z głównych zainteresowań badawczych.

Wojciech Święs

 

 

Daria Czarnecka – jedna z najbardziej obiecujących bielskich historyczek. Absolwentka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Laureatka nagrody w Konkursie na Najlepszy Debiut Historyczny Roku organizowany przez Instytut Pamięci Narodowej wraz z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk za pracę magisterską o Stanisławie Jasterze, wydaną następnie w formie książkowej. Konsultantka filmów dokumentalnych „Dotknięcie Anioła” i „Jaster. Tajemnica Hela”. Wolontariuszka i współpracowniczka Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

 

 

 

Władysława Magiera – badaczka i popularyzatorka losów cieszyńskich kobiet, autorka pięciu książek oraz licznych artykułów na ten temat. Inicjatorka kilku znaczących przedsięwzięć, m.in. powstania w Cieszynie tablicy poświęconej Zofii Kirkor-Kiedroniowej, turystycznego szlaku kobiet czy Uliczki Cieszyńskich Kobiet na Wzgórzu Zamkowym. Przewodniczka turystyczna. Wieloletnia nauczycielka historii w Zespole Szkół Rolniczo-Technicznych w Cieszynie, wcześniej związana z Instytutem Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.