Sprawy wielkie i mniejsze. Telegramy z okresu plebiscytowego na Śląsku Cieszyńskim

W piątek 30 listopada 2018 r. o godz. 17.00 w ramach przedostatniego w tym roku spotkania z cyklu „Cymelia i osobliwości” Książnica Cieszyńska zaprasza na prezentację Krzysztofa Kleczka zatytułowaną “Sprawy wielkie i mniejsze. Telegramy z okresu plebiscytowego na Śląsku Cieszyńskim”.

Telegram Ryszarda Kunickiego, przewodniczącego Głównego Komitetu Plebiscytowego w Cieszynie do Jerzego Kantora, posła Sejmu Ustawodawczego z 14 marca 1920 r. w sprawie przygotowania wizyty delegacji uchodźców z Zaolzia w Warszawie i przyjęcia jej przez władze polskie m.in. Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego.

W centrum zainteresowania prowadzącego znajdzie się zwarta grupa ok. 100 telegramów, pochodząca z okresu przygotowań do planowanego plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim, a ściślej z miesięcy: styczeń-marzec 1920 r. Uzupełnienie tego zbioru stanowić będzie dziennik aparatowy za miesiąc marzec 1920 r. Telegrafu Państwowego w Cieszynie. Prezentowane telegramy związane są w przeważającej większości z działalnością Głównego Komitetu Plebiscytowego w Cieszynie utworzonego na wniosek Ryszarda Kunickiego we wrześniu 1918 r. i odsłaniają kulisy przygotowań do planowanego plebiscytu, akcentują m.in. społeczne i ekonomiczne tło akcji plebiscytowej. Telegramy, znajdujące się zespole archiwalnym Tek Regera, są cennym źródłem historycznej wiedzy nie tylko w wymiarze skomplikowanych dziejów polityczno-społecznych Śląska Cieszyńskiego w latach 1918-1920, ale również skarbnicą informacji na temat rozwoju telekomunikacji i wpływu na bieg wydarzeń ówczesnych form komunikacji z telegrafem na czele. Prezentacja wpisuje się w obchody 100 rocznicy odzyskania niepodległości, przypominając, że odrodzenie państwowości polskiej było aktem żmudnym i rozciągniętym w czasie. Termin prezentacji zbiegł się ponadto z likwidacją (na początku października 2018 r.) usługi telegramu przez państwowego operatora pocztowego. Tym samym epoka telegrafu w Polsce przeszła ostatecznie do historii. Nie należy jednak zapominać o roli, jaką telegraf odegrał w ważnych momentach dziejowych.

Dziennik aparatowy urządzenia telegraficznego Hughesa z marca 1920 r., udostępnionego na prośbę Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego przez Telegraf Państwowy w Cieszynie dla potrzeb Głównego Komitetu Plebiscytowego w Cieszynie.