W 1806 r. opawski drukarz Fabian Beinhauer odsprzedał pochodzącemu z Pragi Tomaszowi Prochasce małą cieszyńską drukarnię, będącą pierwsza oficyną drukarską w Cieszynie. Wśród najstarszych druków wydanych przez Tomasza Prochaskę znalazło się libretto do oratorium Josepha Haydna - Die Jahreszeiten (Pory roku) Haydn obok Mozarta i Bethovena należał do tzw....
Stanisław Solski – jeden z pionierów polskiej książki technicznej
Pierwsze wiadomości dotyczące techniki spotykamy w polskich drukach już w poł. XVI w. Za jedną z najstarszych książek technicznych uznawane jest dziełko niejakiego Stanisława Grzepskiego zatytułowane Geometria, To jest, Miernicka nauka, po Polsku krótko napisana z greckich y z Łacińskich ksiąg, wydane w 1566 r. w Krakowie. Zawierający 64 niefoliowane...
Niech żyje Dr Jenner!
Jednymi z najważniejszych zagrożeń w dziejach ludzkości obok wojen i klęsk żywiołowych były i – jak aktualna sytuacja pokazuje – nadal pozostają, choroby zakaźne. Prawdopodobnie najgroźniejszą z nich, skutkującą największą liczbą ofiar, była ospa prawdziwa. Nie może więc dziwić, że już od starożytności poszukiwano sposobów na oparcie się tej niebezpiecznej...
Żaglem i parą – okręty wojenne z połowy XIX wieku
Kontynuując tematykę marynistyczną w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej nie sposób pominąć grupy 40 wykonanych tuszem rysunków, przedstawiających sylwetki austriackich okrętów wojennych z połowy XIX w., sporządzonych najprawdopodobniej w ramach zajęć szkolnych Gimnazjum Akademii Morskiej w Trieście. Rysunki wykonane zostały przez kilku autorów – uczniów gimnazjum, przy czym niektórzy z nich wykonali...
Rex – włoskim statkiem przez Atlantyk
Książnica Cieszyńska specjalizuje się w gromadzeniu obiektów regionalnych, związanych z historią i kulturą Śląska. W zbiorach biblioteki nie brak jednak obiektów o ponadregionalnym charakterze, należących do kanonu kultury europejskiej, jak również eksponatów o mniejszej wartości kulturowej, ale równie interesujących z perspektywy czytelników, reprezentujących różne sfery zainteresowań. Wśród dokumentów ikonograficznych przechowywanych...
Sic itur ad astra
Od zamierzchłych czasów latanie i podróże powietrze należały do największych marzeń ludzkości. Ich uosobieniem był m.in. mitologiczny Ikar. W odległej przeszłości w różnych częściach świata podejmowane były próby ich urzeczywistnienia. Jeszcze w starożytności grecki matematyk Achytas z Tarentu zbudował latającego gołębia. W XIV wieku w Chinach w czasie koronacji cesarza...
Ks. Dominik Ściskała – działacz plebiscytowy
Kwestia rozstrzygnięcia przynależności Śląska Cieszyńskiego stanowi jeden z ważniejszych epizodów w jego dziejach. Przez blisko dwa lata mieszkańcy regionu wyczekiwali mniej lub bardziej aktywnie na to, jak zakończy się ta batalia. 11 września 1919 r. Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej zadecydowała o przeprowadzeniu na Śląsku Cieszyńskim plebiscytu. Już 17 września powstał...
W cieniu wielkich wydarzeń – hiszpanka na Śląsku Cieszyńskim
W październiku 1918 r. społeczeństwo polskie Śląska Cieszyńskiego w obliczu kończącej się I wojny światowej za pośrednictwem swoich przedstawicieli skupionych w Radzie Narodowej Księstwa Cieszyńskiego zamanifestowało przynależność do odradzającego się państwa polskiego. Polska prasa – "Dziennik Cieszyński" i "Gwiazdka Cieszyńska" regularnie informowała swoich czytelników o najważniejszych wydarzeniach: w tym o...
Rękopiśmienny traktat o architekturze Witruwiusza ze zbiorów ks. Leopolda Jana Szersznika
Nieodłączną częścią biblioteki Leopolda Jana Szersznika jest zespół ok. 1000 jednostek rękopiśmiennych. Do najcenniejszych obiektów zalicza się dziewięć średniowiecznych rękopisów, m.in.: pochodzące z XIII w. "Libri Decretalium"; "Prorocy Cieszyńscy" – husyckie tłumaczenie Ksiąg Prorockich i Nowego Testamentu z lat 1419-1439 (jeden z ważniejszych zabytków języka staroczeskiego); wykonany na pergaminie XV-wieczny,...
Cieszyński Rynek i początki komunikacji autobusowej
Pod koniec XV w. książę cieszyński Kaźmierz I sprzedał miastu dwa domy z przeznaczeniem na ratusz miejski. Od tego też momentu datuję się dzieje cieszyńskiego Rynku. W czasie ponad 500-letniej historii, miejsce to spełniało szereg funkcji oraz było świadkiem wielu znaczących wydarzeń. Jeszcze w niedalekiej przeszłości centralny punkt miasta był...