W 1810 r., roku uroczystych obchodów tysięcznej rocznicy legendarnego założenia Cieszyna, ksiądz Leopold Jan Szersznik wydał drukiem swe będące efektem kilkuletniej pracy dzieło, stanowiące, jak wyznał we wstępie, „wyraz miłości do rodzinnego miasta”. Wykorzystując formę popularnego wówczas gatunku - leksykonu bio-bibliograficznego - zgromadził w nim informacje o osobach, które w...
Ks. Jerzy Trzanowski i jego pisma w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej
Jerzy Trzanowski jest postacią, która odegrała szczególną rolę w dziejach Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego na Słowacji, na Śląsku i w Czechach. Jego pisma tj. zbiór ód pt. „Odarum Sacrarum”, modlitewnik „Phiala Odoramentorum”, a przede wszystkim dzieło życia – śpiewnik kościelny „Cithara Sanctorum”, zwany Tranosciusem, wywarły wielki wpływ na ewangelików w epoce prześladowań...
Książka z biblioteki Jana Cratona z Krafftheimu – nadwornego lekarza trzech cesarzy
W skład biblioteki księdza Leopolda Jana Szersznika, najstarszego i najcenniejszego księgozbioru Książnicy Cieszyńskiej, wchodziły kolekcje dziadka i ojca, zbiory własne przywiezione z Pragi, szczątki cieszyńskich księgozbiorów jezuitów i dominikanów oraz dary, które zaczęły napływać do biblioteki zaraz po jej otwarciu dla szerokiej publiczności w 1802 r. Większość darów pochodziła od...
Kwaśna katastrofa w bibliotekach
Wielu z nas pewnie zauważyło, że nasze papierowe pamiątki rodzinne sprzed kilkudziesięciu lat żółkną, kruszeją, a często rozpadają się na małe fragmenty. Przyczyną takich zmian jest zakwaszenie papieru. Badania przeprowadzone przez Bibliotekę Narodową i Bibliotekę Jagiellońską szacują, że 90 % zasobów bibliotecznych XIX i XX wieku wymaga odkwaszenia. Choć produkcję...
W Książnicy po chińsku
Nawet stałych użytkowników Książnicy Cieszyńskiej zaskoczyć może fakt, że w jej zbiorach znaleźć można materiały o egzotycznym charakterze, spisane np. w językach orientalnych. Większość z nich trafiła do Cieszyna w minionych wiekach, co świadczyć może, że nawet wówczas nie był on odizolowany od szerokiego świata, a jego mieszkańców frapowały odległe...
Książki zdobyte jako łupy wojenne
W kolekcji rękopisów biblioteki L. J. Szersznika, wśród łacińskich średniowiecznych kodeksów oraz nowożytnych tekstów, dość dobrze już znanych jako źródła do historii Śląska, znajduje się też kilka zagadkowych i cokolwiek dla nas egzotycznych obiektów. Są to rękopisy wschodnie pisane różnymi odmianami pisma arabskiego i, jak się wydaje, w różnych językach....
Najcenniejsze drukowane polonika w Książnicy Cieszyńskiej – Statut Jana Łaskiego i Chronica Polonorum Macieja z Miechowa
Rok 1503 przyjmuje się za datę powstania stałego polskiego drukarstwa. W tym roku bowiem Jan Haller, były student Akademii Krakowskiej, a także handlarz win i wydawca, sprowadził do Polski niemieckiego drukarza Kaspra Hochfedera i uruchomił własną drukarnię. Spółka z Hochfederem nie trwała długo. W 1505 r. Jan Haller przejął drukarnię ...