Przypadający 14 maja Międzynarodowy Dzień Farmaceuty pozwala przypomnieć postać urodzonego w Nowym Jorku Tadeusza Regera, człowieka który niemal całe swoje życie poświęcił krzewieniu polskości na ziemi cieszyńskiej. O życiu tego wybitnego działacza społecznego i politycznego, posła do parlamentu austriackiego i polskiego oraz wydawcy prasy lewicowej zapisano wiele stron. Warto jednak...
„Jak zachować zdrowie?” według zaleceń z XVI wieku
Wśród przechowywanych w Książnicy Cieszyńskiej starych druków znajdują się dwa egzemplarze, napisanego po łacinie dzieła Heliusa Eobana Hessusa pod tytułem „De tuenda bona valetudine”, co w polskim tłumaczeniu oznacza „Jak zachować zdrowie?”. Jeden egzemplarz pochodzi z biblioteki ks. Leopolda Jana Szersznika i nosi sygnaturę SZ K VIII 11. Łacińska litera...
Narodziny ΨΥΧΗΣ ІΑΤΡΕΙΟΝ
„Nareszcie znalazłem to, czego daremnie szukam od tylu lat. Wcale mnie to nie dziwi, że właśnie w tym mieście istnieje lecznica dusz. Psyches hiatrejon”. Słowa Józefa Wittlina nawiązują do greckiego napisu znajdującego się na fasadzie budynku obecnego klasztoru franciszkanów, którzy w 1996 r. nabyli ten osiemnastowieczny obiekt pojezuicki. Wzmiankowane miejsce...
Święta Wielkiej Nocy
piórem o. Leopolda Tempesa SJ
Przed Świętami Wielkanocnymi z pewnością warto zajrzeć do przechowywanego w zasobach Książnicy Cieszyńskiej manuskryptu dziennika działań misyjnych jezuity Leopolda Tempesa „Diarium Missionis Episcopalis Wratislav[iensis] coepta a 1 Apriliis Anni 1716”, którego autorstwo odkrył urodzony w Puńcowie ks. Józef Franek (1915–1939). W Książnicy Cieszyńskiej zachowały się dwa maszynopisy, odzwierciedlające stan przeprowadzonych...
Co zajmowało
księdza Leopolda Jana Szersznika
w czasie wielkanocnym 1784 r.?
37-letni wówczas ks. Leopold Jan Szersznik od kilku już lat zdobywał doświadczenie w pracy pedagogicznej, pełniąc funkcję profesora retoryki i poetyki w gimnazjum katolickim w Cieszynie. Z teorią sztuki pięknego wysławiania się zaznajamiał swych uczniów w trakcie lekcji, zaś z jej praktycznym zastosowaniem – podczas uroczystości szkolnych, np. rozpoczęcia lub...
Święta Rozalia – orędowniczka chroniąca od zarazy
Św. Rozalia z Palermo, znana też jako Rozalia Sycylijska (1129–1160) była pustelnicą i dziewicą. Jest świętą Kościoła katolickiego, patronką chroniącą od zarazy i chorób zakaźnych. Pochodzący ze zbiorów ikonograficznych Książnicy Cieszyńskiej półpostaciowy wizerunek świętej Rozalii umieszczony został w polu o kształcie nieregularnego wielokąta. Postać świętej przedstawiona została w czerwonej sukni...
„Iliada. Pomór-gniew”
– wizja Wyspiańskiego
Lęk przed chorobą wpisany jest w świadomość człowieka. Kiedy zaś choroba dotyka zbiorowości, początkowo przekształca się w bezradność i przerażenie i dopiero stopniowo przechodzi w kontrdziałanie i zapobieganie. Odbicie czasu zarazy znajdowało odzwierciedlenie również w literaturze i ikonografii. Kiedy Lucjan Rydel na zamówienie warszawskiego „Tygodnika Ilustrowanego” podjął się tłumaczenia „Iliady”...
„Nie tylko pańska i damska moda” – dom towarowy Franciszka Mazurka w Zabłociu k. Bogumina
W dzisiejszym świecie nie wyobrażamy sobie życia bez wielkopowierzchniowych domów towarowych i galerii handlowych. Podstawą ich działania jest odpowiednia reklama, którą najczęściej zajmują się osoby profesjonalnie do tego przygotowane. Przeglądając zasoby cyfrowe Książnicy Cieszyńskiej możemy natrafić na bogatą ofertę katalogów handlowych różnego rodzaju firm działających niegdyś na terenie Śląska Cieszyńskiego....
Władysław Szybiński i jego poradniki rolnicze
W bogatych i różnorodnych zbiorach Książnicy Cieszyńskiej oprócz pomnikowych dzieł historycznych i literackich znajdują się tzw. wydawnictwa popularne adresowane do szerszego grona odbiorców. Do nich należą między innymi poradniki rolnicze i ogrodnicze. Władysława Szybińskiego (1849-1909) mieszkańcy Cieszyna znają głównie jako patrona jednej z tutejszych szkół średnich. Nie wszyscy jednak...
O higienie przed stu laty – rady doktora Jana Buzka (1874-1940)
W czasie trwania epidemii jednym z kluczowych sposobów obrony przed groźnymi wirusami jest zachowanie podstawowych zasad higieny. Częste mycie rąk, przemywanie i dezynfekowanie przedmiotów codziennego użytku czy też unikanie skupisk ludzi jest dla nas w tym okresie oczywiste. Już ponad sto lat temu (jeszcze przed wybuchem śmiercionośnej grypy hiszpanki)...